Γεμάτος «αγνές» προθέσεις δείχνει ότι είναι ο νέος νόμος της Ευρωπαϊκής Ένωσης που ψηφίστηκε τη Μεγάλη Εβδομάδα και έχει ως στόχο τον έλεγχο του διαδικτύου.
Ο συγκεκριμένος νόμος περιπλέκει με ύποπτο τρόπο τις πράγματι χρήσιμες ρυθμίσεις (π.χ. καταπολέμηση παιδικής πορνογραφίας ή κακοποίησης στο διαδίκτυο) με μέτρα που έρχονται να απειλήσουν την ελευθερία του λόγου.
Ο λόγος για τον DSA νόμο για τις ψηφιακές υπηρεσίες (Digital Services Act) η έγκριση του οποίου ανακοινώθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή τα ξημερώματα του Μεγάλου Σαββάτου μετά από μία συνεδρίαση-θρίλερ.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση συμφώνησε σε νέους ψηφιακούς κανονισμούς, οι οποίοι υποστηρίζει ότι θα αναγκάσουν τους τεχνολογικούς γίγαντες όπως η Google και η Meta να ελέγχουν πιο επιθετικά το «παράνομο περιεχόμενο» στις πλατφόρμες τους, διαφορετικά θα κινδυνεύουν με ενδεχόμενα πρόστιμα πολλών δισεκατομμυρίων δολαρίων.
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και τα κράτη μέλη της ΕΕ κατέληξαν σε συμφωνία για τον Νόμο για τις Ψηφιακές Υπηρεσίες (DSA), ένα νομοσχέδιο ορόσημο που στοχεύει να αντιμετωπίσει το παράνομο και επιβλαβές περιεχόμενο, αναγκάζοντας τις πλατφόρμες να το καταργήσουν γρήγορα.
Η Μαργκρέτε Βεστάγκερ, επικεφαλής του ανταγωνισμού της ΕΕ και βασικός αρχιτέκτονας των ψηφιακών μεταρρυθμίσεων του μπλοκ, είπε ότι η συμφωνία είναι «καλύτερη από την πρόταση που καταθέσαμε» το 2020.
«Δεν είναι πλέον μόνο σλόγκαν το ότι, οτιδήποτε είναι παράνομο εκτός σύνδεσης πρέπει επίσης να φαίνεται και να αντιμετωπίζεται διαδικτυακά», είπε η Βεστάγκερ σε ένα βίντεο που αναρτήθηκε στο Twitter. «Τώρα είναι πραγματικότητα. Η δημοκρατία επέστρεψε».
Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν χαρακτήρισε τη συμφωνία «ιστορική».
«Το DSA θα αναβαθμίσει τους βασικούς κανόνες για όλες τις διαδικτυακές υπηρεσίες στην ΕΕ», είπε. «Θα διασφαλίσει ότι το διαδικτυακό περιβάλλον θα παραμείνει ένας ασφαλής χώρος, προστατεύοντας την ελευθερία έκφρασης και τις ευκαιρίες για τις ψηφιακές επιχειρήσεις».
Ένα βασικό μέρος της νομοθεσίας θα περιορίζει τον τρόπο με τον οποίο οι ψηφιακοί γίγαντες στοχεύουν χρήστες με διαφημίσεις στο διαδίκτυο. Το DSA θεωρητικά θα εμποδίζει αποτελεσματικά τις πλατφόρμες να στοχεύουν χρήστες με αλγόριθμους που χρησιμοποιούν δεδομένα με βάση το φύλο, τη φυλή ή τη θρησκεία τους. Θα απαγορευτεί επίσης η στόχευση παιδιών με διαφημίσεις.
Τα λεγόμενα σκοτεινά μοτίβα – παραπλανητικές τακτικές που έχουν σχεδιαστεί για να ωθήσουν τους ανθρώπους προς ορισμένα προϊόντα και υπηρεσίες – θα απαγορευθούν επίσης.
Ο νόμος περιλαμβάνει μέτρα που υποχρεώνουν τους τεχνολογικούς γίγαντες να είναι πιο διαφανείς σχετικά με τους αλγόριθμους που χρησιμοποιούν για να προτείνουν περιεχόμενο στους χρήστες. Μια άλλη διάταξη θα απαιτούσε από πολύ μεγάλες διαδικτυακές πλατφόρμες και μηχανές αναζήτησης να λαμβάνουν ορισμένα μέτρα σε περίπτωση κρίσης, όπως η επέμβαση της Ρωσίας στην Ουκρανία.
Η μη συμμόρφωση με τους κανόνες μπορεί να οδηγήσει σε πρόστιμα έως και 6% των παγκόσμιων ετήσιων εσόδων των εταιρειών. Για μια εταιρεία όπως η Meta, η μητρική εταιρεία του Facebook, αυτό θα μπορούσε να σημαίνει ποινή έως και 7 δισεκατομμύρια δολάρια με βάση τα στοιχεία πωλήσεων του 2021.
Ο νόμος υπόκειται πλέον σε επίσημη έγκριση από τα θεσμικά όργανα της ΕΕ. Αναμένεται να τεθεί σε ισχύ το 2024.
Δεν είναι λίγοι ωστόσο, αυτοί που υποστηρίζουν ότι αυτή η νομοθεσία θα μπορούσε να περιορίσει σε μεγάλο βαθμό την ελευθερία της έκφρασης στο διαδίκτυο.
