Προβολή άρθρων κατά ημερομηνία: Πέμπτη, 10 Δεκεμβρίου 2020

ΠΗΓΗ

Απαντήσεις από την κυβέρνηση για την διαφαινόμενη εγκατάλειψη κάθε ελέγχου για τα φαινόμενα διαφθοράς στον κλάδο της υγείας και το όργιο αναξιοκρατίας στην Εθνική Αρχή Διαφάνειας (ΕΑΔ), ζητά με Ερώτησή του στην Βουλή ο βουλευτής Αιτωλοακαρνανίας και αναπληρωτής τομεάρχης Υγείας του ΣΥΡΙΖΑ Γιώργος Βαρεμένος, την οποία συνυπογράφουν οι τομεάρχες Υγείας Ανδρέας Ξανθός και Εσωτερικών Κώστας Ζαχαριάδης.

Στην Ερώτηση, η οποία απευθύνεται προς τους Υπουργούς Επικρατείας κ. Γεραπετρίτη, Εσωτερικών κ. Θεοδωρικάκο και  Υγείας κ. Κικίλια,  επισημαίνεται ιδιαίτερα ότι οι Επιθεωρητές του πρώην Σώματος Επιθεωρητών Υπηρεσιών Υγείας και Πρόνοιας (ΣΕΥΥΠ), το οποίοείχε τα τελευταία χρόνια διενεργήσει πλήθος αποτελεσματικών ελέγχων ενάντια στη διαφθορά στο χώρο της υγείας (ΚΕΕΛΠΝΟ, για υπερτιμολογήσεις στις προμήθειες υλικών, ραδιοφαρμάκων, ιατρικών μηχανημάτων κ.λπ.) έχουν πλήρως απαξιωθεί, οδηγούμενοι μέχρι και την παραίτηση, ενώ ο πρώην Γενικός Επιθεωρητής έχει τιμωρητικά παραγκωνισθεί.

Επισημαίνεται επίσης στην ερώτηση ότι η ΕΑΔ επιδίδεται σχεδόν αποκλειστικά σε διενέργεια ελέγχων των επιθεωρητών του πρώην ΣΕΥΥΠ για την εφαρμογή του …αντικαπνιστικού νόμου και της σχετικής νομοθεσίας για την αντιμετώπιση του κορονοϊού σε καφετέριες, supermarket, λαϊκές αγορές κ.λπ. και μάλιστα οι έλεγχοι λαμβάνουν χώρα παρουσία καναλιών με κάμερες, γεγονός που προφανώς δεν συνάδει  με την όποια ελεγκτική δεοντολογία περί εμπιστευτικότητας και αιφνιδιαστικότητας των ελέγχων.

Η κυβέρνηση φαίνεται ότι εξακολουθεί να ασπάζεται το δόγμα ότι σκάνδαλα στον τομέα της υγείας δεν υπήρξαν ποτέ ούτε θα υπάρξουν, παρά μόνο σκευωρίες….

Κι όλα αυτά στις σημερινές έκτακτες συνθήκες που δημιουργεί η υγειονομική κρίση και που ευνοούν φαινόμενα αθέμιτων πρακτικών.

Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της Ερώτησης:

ΕΡΩΤΗΣΗ και ΑΚΕ

προς τους κ.κ.

·        Υπουργό Επικρατείας

·        Υπουργό Εσωτερικών

·        Υπουργό Υγείας.

Θέμα: «Έλεγχοι της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας στο χώρο της Υγείας, ζητήματα ελεγκτικής δεοντολογίας και αξιοκρατίας ως προς τη στελέχωση της Αρχής»

Είναι γνωστό πως, με τις διατάξεις του ν. 4622/2019 για το επιτελικό κράτος, οι ελεγκτικές αρμοδιότητες των μεγαλύτερων και κυριότερων ελεγκτικών μηχανισμών του κράτους περιήλθαν στη Εθνική Αρχή Διαφάνειας (ΕΑΔ), μεταξύ αυτών και του πρώην Σώματος Επιθεωρητών Υπηρεσιών Υγείας και Πρόνοιας (ΣΕΥΥΠ).

Είναι επίσης γνωστό πως το ΣΕΥΥΠ, το οποίο λειτουργούσε ως Γενική Διεύθυνση του Υπουργείου Υγείας, είχε τα τελευταία χρόνια διενεργήσει πλήθος αποτελεσματικών ελέγχων ενάντια στη διαφθορά στο χώρο της υγείας (ΚΕΕΛΠΝΟ, για υπερτιμολογήσεις στις προμήθειες υλικών, ραδιοφαρμάκων, ιατρικών μηχανημάτων κ.λπ. στα δημόσια νοσοκομεία, σε ιδιωτικές κλινικές, σε τράπεζες βλαστοκυττάρων, σε εργοστάσια εμφιάλωσης πόσιμου νερού, στο Γηροκομείο Αθηνών κλπ.) δεδομένης και της πολιτικής βούλησης της προηγούμενης κυβέρνησης.

Ένα χρόνο και πλέον μετά την ενσωμάτωση του ΣΕΥΥΠ στην ΕΑΔ, έχουν διαπιστωθεί τα ακόλουθα, μέρος των οποίων έχει αναδειχθεί από δημοσιογραφικές έρευνες και σχετικά δημοσιεύματα στον τύπο και στο διαδίκτυο:

1.     Η επιλογή του διοικητή της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας  έγινε απευθείας από τον πρωθυπουργό χωρίς την παραμικρή διαφάνεια στη διαδικασία. Δόθηκε δηλαδή απευθείας η δυνατότητα σε ένα άτομο -που, σημειωτέον, δεν προκύπτει  προηγούμενη διοικητική δημόσια εμπειρία του, αφού φαίνεται πως δεν έχει διατελέσει στο παρελθόν προϊστάμενος γενικής διεύθυνσης ή έστω διεύθυνσης- να διοικεί το σύνολο των μεγαλύτερων ελεγκτικών μηχανισμών της χώρας και μάλιστα με αυξημένες αρμοδιότητες και υπερεξουσίες, σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν. 4622/2019.

2.     Στην ιστοσελίδα της ΕΑΔ και την αντίστοιχη σελίδα της στο facebook (γεγονός πρωτόγνωρο στη χώρα μας για ελεγκτικό μηχανισμό του κράτους, να έχει δηλαδή σελίδα στο facebook) προβάλλονται βίντεο από κανάλια της τηλεόρασης που έχουν ως κύριο περιεχόμενο το ρεπορτάζ για τη διενέργεια ελέγχων των επιθεωρητών του πρώην ΣΕΥΥΠ για την εφαρμογή του αντικαπνιστικού νόμου και της σχετικής νομοθεσίας για την αντιμετώπιση του κορονοϊού σε ιδιωτικούς φορείς (καφετέριες, supermarket, ιδιωτική κλινική κ.λπ.). Στην πράξη δηλαδή, προγραμματίζονται οι έλεγχοι να λαμβάνουν χώρα παρουσία καναλιών με κάμερες, γεγονός που προφανώς δεν συνάδει  με την όποια ελεγκτική δεοντολογία περί εμπιστευτικότητας και αιφνιδιαστικότητας των ελέγχων. Επιπλέον, εμφανίζονται στις κάμερες των καναλιών πολύπειροι επιθεωρητές να εκτίθενται και να αναλώνονται αναζητώντας από τους πολίτες αποδεικτικά στοιχεία για την έξοδο τους (SMS, έντυπα βεβαίωσης μετακίνησης). Νέα ήθη εφαρμόζονται κι επιβάλλονται από τον διοικητή της Αρχής, που φαίνεται να σχετίζονται με το γεγονός πως ο ίδιος δεν έχει ασκήσει δημόσια διοίκηση στο παρελθόν, όπως καταγράφηκε πιο πάνω.

3.     Η «συνέχεια της διοίκησης» δεν φαίνεται να υλοποιείται από τη ΕΑΔ, αφού δεν υπάρχουν ενδείξεις, παρά την έμφαση στην επικοινωνία, για το ότι οι έλεγχοι του πρώην ΣΕΥΥΠ, ένα χρόνο μετά, συνεχίζονται. Εκτός και αν δεχθούμε ότι το ΣΕΥΥΠ κατάφερε να πατάξει ολοσχερώς τη διαφθορά στην υγεία και γι’ αυτό το σύνολο των επιθεωρητών του καταπιάνεται με τα του καπνίσματος και του κορονοϊού. Πού είναι οι έλεγχοι για το ΚΕΕΛΠΝΟ, τον ΟΚΑΝΑ, για τις προμήθειες υλικών, αντιδραστηρίων και μηχανημάτων από τα δημόσια νοσοκομεία, ιδιαίτερα για την περίοδο 2012-2014 που ίσχυσαν οι τιμές της ΕΠΥ και όχι του Παρατηρητηρίου τιμών και ποια η κρατική ζημία ανά είδος; Διενεργούνται έλεγχοι για όλες τις απευθείας αναθέσεις του υπουργείου Υγείας και των υγειονομικών περιφερειών αυτήν την περίοδο της πανδημίας;

4.      Η αστυνομικού χαρακτήρα αξιοποίηση των επιθεωρητών υγείας του πρώην ΣΕΥΥΠ (ιατροί ειδικευμένοι, φαρμακοποιοί, προσωπικό με μεταπτυχιακά κι εμπειρία στους ελέγχους για τη διαφθορά στην υγεία), που τους προσέδωσε τη δυνατότητα επιβολής χρηματικών προστίμων σε όσους δεν τηρούν τα μέτρα για τον κορωνοϊό, συνιστά υποβάθμιση και αποπροσανατολισμό τους, τη στιγμή που υπάρχουν άλλα όργανα της πολιτείας πλέον κατάλληλα κι εκπαιδευμένα γι’ αυτό το σκοπό (επόπτες δημόσιας υγείας των περιφερειών τη χώρας, του υπουργείου υγείας, αστυνομία, δημοτική αστυνομία). Επιπλέον, υποβάθμιση για τους επιθεωρητές υγείας συνιστά το γεγονός πως αποτελούν πλέον μία διεύθυνση στην ΕΑΔ, ενώ το ΣΕΥΥΠ ήταν μία γενική διεύθυνση του υπουργείου υγείας. Σε κάθε περίπτωση, καταγράφεται απαξίωση των επιθεωρητών υγείας και του ρόλου τους στην καταπολέμηση της διαφθοράς.

5.     Οι μεν επιθεωρητές υγείας επιβάλλουν χρηματικά πρόστιμα ως ανωτέρω, οι δε αποδέκτες των προστίμων προβαίνουν σε ενστάσεις. Για το λόγο αυτό, έχει συσταθεί μια επιτροπή στην ΕΑΔ που αξιολογεί τις ενστάσεις των επιχειρηματιών και των πολιτών. Έτσι γίνεται η καταπολέμηση της διαφθοράς στην υγεία σήμερα στη χώρα μας; Κρίνεται πάντως απαραίτητη, για λόγους διαφάνειας, να δημοσιοποιηθούν τα στοιχεία με το σύνολο των αρχικώς επιβληθέντων από τους επιθεωρητές προστίμων και των αντιστοίχων ποσών σε ευρώ, αλλά και όσων προέκυψαν μετά  την εκδίκαση των ενστάσεων.

6.     Ο διοικητής της ΕΑΔ πρόσφατα τοποθέτησε προϊσταμένους επικεφαλής, στον δραστήριο και νευραλγικό διοικητικό και οικονομικό υποτομέα υγείας (κ. Ιωάννη Κατσαγκόλη) και στον εξειδικευμένο προνοιακό υποτομέα (κ. Παναγιώτη Σταμπουλή), δύο επιθεωρητές που έχουν ενός μόλις έτους σχετική ελεγκτική εμπειρία, καταστρατηγώντας κάθε έννοια αξιοκρατίας και αριστείας. Με αυτές του τις επιλογές ο διοικητής αναδεικνύει άλλη μια φορά το έλλειμμά του σε διοικητική εμπειρία και σπέρνει δυσαρέσκεια, τόσο στους παλαιότερους κι έμπειρους επιθεωρητές που δεν εξελίσσονται και μένουν πίσω, όσο βέβαια και στους νεότερους που δεν βλέπουν να υφίστανται κίνητρα αξιοκρατίας. Το κριτήριο των συγκεκριμένων επιλογών του διοικητή είναι το γεγονός πως πρόκειται για δύο κομματικά  στελέχη της Νέας Δημοκρατίας. Οποιαδήποτε αναφορά σε αριστεία προκαλεί γέλια. Για τόσο Ανεξάρτητη και Αξιοκρατική Εθνική Αρχή Διαφάνειας μιλάμε! Αξίζει να σημειωθεί πως, με απόφαση του διοικητή, δεν ανανέωσαν τη θητεία τους άξιοι επιθεωρητές υγείας σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη. Το σύνολο των αναξιοκρατικών επιλογών του διοικητή στο πρώην ΣΕΥΥΠ οδήγησαν σε παραίτηση, πριν λίγο καιρό, τόσο των επικεφαλής του τομέα υγείας της ΕΑΔ σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη, δύο εμπειρότατων και ικανότατων στελεχών της επιθεώρησης υγείας, όσο και των ιατρών στο πρώην Περιφερειακό Γραφείο ΣΕΥΥΠ Μακεδονίας-Θράκης αφήνοντας ουσιαστικά την υπηρεσία χωρίς επιθεωρητές-ιατρούς στη Βόρεια Ελλάδα!Και την ίδια στιγμή, μαθαίνουμε ότι ο διοικητής της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας (ΕΑΔ) μεταβαίνει στην Κομοτηνή και την Καβάλα για να συντονίσει την…καθημερινή αστυνόμευση για την τήρηση των μέτρων περιορισμού!

7.              Με τις διατάξεις του Ν.4622/2019 καταργήθηκαν οι θέσεις των επικεφαλής των επιμέρους ελεγκτικών σωμάτων επιθεώρησης και ελέγχου που συμπεριλήφθηκαν στην ΕΑΔ ενώ οι ίδιοι απομακρύνθηκαν ως μετακλητοί. Από την άλλη πλευρά, ελήφθη μέριμνα ώστε οι θητείες όλων των δημοσίων υπαλλήλων που υπηρετούσαν στους ελεγκτικούς μηχανισμούς να τις μεταφέρουν στην ΕΑΔ, πλην ενός, του γενικού επιθεωρητή του ΣΕΥΥΠ ο οποίος κατείχε θέση γενικού διευθυντή, ήταν σε ενεργή νόμιμη θητεία και είναι δημόσιος υπάλληλος. Πρόκειται για στέλεχος με πλούσιο βιογραφικό, πολύ μεγάλη και μακρόχρονη ελεγκτική εμπειρία και αναγνωρισμένο έργο στο ΣΕΥΥΠ, ο οποίος μάλιστα αποτέλεσε  επιλογή της προηγούμενης κυβέρνησης ΝΔ για τη θέση του γενικού επιθεωρητή του ΣΕΥΥΠ  και η επόμενη κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ ανανέωσε τη θητεία του. Η υποβάθμισή του σε απλό υπάλληλο, ίσως επειδή συνετέλεσε σημαντικά με τους ελέγχους του ΣΕΥΥΠ στην καταπολέμηση της διαφθοράς στην υγεία θίγοντας πολλούς και πολλά συμφέροντα, καταλύει κάθε έννοια αριστείας και αξιοκρατίας που κατ’ επίφαση χρησιμοποιεί η παρούσα κυβέρνηση. Θα έπρεπε να ληφθεί μέριμνα ώστε για τον συγκεκριμένο δημόσιο υπάλληλο να προστατευτεί ο θεσμικός του ρόλος και όχι να τιμωρηθεί υποβαθμιζόμενος γιατί έκανε τη δουλειά του σωστά. Ή μήπως τιμωρείται ακριβώς γι’ αυτό τον λόγο;

8.            Σε σχέση με την επιλογή ως προέδρου του ΔΣ της ΕΑΔ του κ. Μενέλαου Τσουπλάκη, σύμφωνα με ολοσέλιδο άρθρο  της εφημερίδας «Κυριακάτικη Δημοκρατία» της 2ας Αυγούστου 2020  με τίτλο: «Διορισμός- Σκάνδαλο στην Αρχή Διαφάνειας. Πρόεδρος εφοριακός χωρίς προσόντα» (βλ. https://www.newsbreak.gr/politiki/116763/diorismos-skandalo-stin-archi-diafaneias-proedroseforiakos-choris-prosonta/), φαίνεται ότι ο πρόεδρος που επελέγη δεν πληροί τις προϋποθέσεις του άρθρου 88 παρ. 10 του Ν. 4622/2019, καθώς στερείται του τυπικού προσόντος (γ) της άριστης γνώσης της αγγλικής γλώσσας. Η άριστη γνώση της αγγλικής γλώσσας τεκμαίρεται, σύμφωνα με το ΑΣΕΠ, με την κατοχή του Proficiency ή συναφούς τίτλου. Στην πρώτη σελίδα δε της «Κυριακάτικης Δημοκρατίας», πέραν του σχετικού άρθρου, αναγράφεται πως “Ο νέος πρόεδρος της Αρχής Διαφάνειας δεν ξέρει γρυ αγγλικά”! Στο ίδιο άρθρο αναφέρεται πως ο αναφερόμενος νέος πρόεδρος επελέγη ενώ του πήρε 23 χρόνια για να πάρει το πρώτο του πτυχίο, 1976-1999, γεγονός που επίσης αντίκειται ευθέως στην προϋπόθεση του άρθρου 88 παρ. 10 του Ν. 4622/2019, σύμφωνα με την οποία πρέπει να αποτελεί πρόσωπο εγνωσμένου κύρους με υψηλή επιστημονική συγκρότηση. Επιπλέον, δεν μπορεί να γίνει η παραμικρή επίκληση της αριστείας στη συγκεκριμένη περίπτωση, αφού αυτή καταστρατηγήθηκε με την παράκαμψη άλλων υποψηφιοτήτων, σε υψηλότερη θέση της λίστας που υπέβαλε το ΑΣΕΠ, που κατέχουν περισσότερα προσόντα από τον κ. Τσουπλάκη. Η αξιοπιστία στη στελέχωση της Αρχής Διαφάνειας, της κορωνίδας δηλαδή των ελεγκτικών μηχανισμών, στο υψηλότερο επίπεδο του προέδρου είναι ένα κυρίαρχο ζήτημα για όλους και ως εκ τούτου δεν είναι δυνατόν η επιλογή του προέδρου να γίνεται με καταστρατήγηση του νόμου.

Κατόπιν των ανωτέρω, ερωτώνται οι αρμόδιοι Υπουργοί Επικρατείας, Εσωτερικών και Υγείας:

·          Σε ποιές συγκεκριμένες ενέργειες θα προβούν σε σχέση με τις αναφερόμενες πλήρως αναξιοκρατικές, αδιαφανείς και απαξιωτικές για το θεσμό της ΕΑΔ επιλογές του, χωρίς προηγούμενη δημόσια διοικητική εμπειρία, διοικητή της; Πως είναι δυνατόν να αγνοούνται έμπειροι επιθεωρητές με πλούσιο βιογραφικό και να επιλέγονται σε νευραλγικές θέσεις νέοι, χωρίς πείρα αλλά κομματικά υποστηριζόμενα στελέχη;

·          Γιατί οι επιθεωρητές υγείας, ως ειδικοί επιστήμονες που είναι,  απαξιώνονται, έχοντας ως κύρια απασχόληση την εφαρμογή των μέτρων για τον κορωνοϊό και τα πρόστιμα ακόμα και στις λαϊκές αγορές, ενώ προς τούτο υπάρχουν άλλοι ελεγκτικοί μηχανισμοί του κράτους;

·          Πως τηρείται η εμπιστευτικότητα των ελέγχων, όταν αυτοί πραγματοποιούνται μετά από προηγούμενη συνεννόηση με τα τηλεοπτικά κανάλια; Ποιος ο αντίκτυπος εντός και εκτός ΕΑΔ;

·          Ποιά η στρατηγική για την καταπολέμηση της διαφθοράς στην υγεία σήμερα, ειδικά στις σημερινές έκτακτες συνθήκες που δημιουργεί η υγειονομική κρίση και που ευνοούν φαινόμενα αθέμιτων πρακτικών? Υπάρχει στρατηγική ή η ΕΑΔ ασχολείται, σε ό,τι αφορά στην υγεία, μόνο με τα μέτρα για τον κορωνοϊό και το κάπνισμα και τηνεπιβολή των αντίστοιχων προστίμων;

·          Σε ποιες συγκεκριμένες ενέργειες θα προβούν για την αποκατάσταση της αριστείας και της αξιοκρατίας σε ό,τι σχετίζεται με την υποβάθμιση από γενικό διευθυντή σε απλό υπάλληλο, μεσούσης της νόμιμης και ενεργού θητείας του, του πρώην γενικού επιθεωρητή του ΣΕΥΥΠ, στο πρόσωπο του οποίου ως δημοσίου υπαλλήλου έγινε δυσμενής διάκριση από το Ν. 4622/2019;

Επί πλέον ζητούμε να κατατεθούν στη Βουλή τα ακόλουθα έγγραφα:

1.     Τα στοιχεία με τα πρωτογενώς επιβληθέντα μέχρι σήμερα πρόστιμα από την ΕΑΔ για τον κορωνοϊό και όσα τελικώς ίσχυσαν μετά την εκδίκαση των ενστάσεων.

2.     Όλες οι ανοιχτές εντολές ελέγχου του πρώην γενικού επιθεωρητή ΣΕΥΥΠ που παρέλαβε η ΕΑΔ και πόσες και ποιες από αυτές ολοκληρώθηκαν μέχρι σήμερα, ώστε να τεκμηριωθεί η συνέχεια στη διοίκηση σε ό,τι αφορά στους ελέγχους του ΣΕΥΥΠ.

3.     Ο πλήρης φάκελος  του προέδρου της ΕΑΔ κ. Μενέλαου Τσουπλάκη, δεδομένου ότι, αν ευσταθεί το περιεχόμενο των καταγγελιών της εφημερίδας «Κυριακάτικη Δημοκρατία» (για τις οποίες δεν υπήρξε η παραμικρή διάψευση) και αληθεύουν τα στοιχεία, σύμφωνα με τα οποία  τεκμηριώνεται ότι ο διορισμός του στη θέση του είναι στην ουσία παράνομος, αφού δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις του νόμου,  θα πρέπει να ζητηθεί η άμεση παραίτησή του.

Οι ερωτώντες βουλευτές

Βαρεμένος Γεώργιος

Ζαχαριάδης Κωνσταντίνος

Ξανθός Ανδρέας

sinidisi.gr

Γερμανία, Ιταλία, Ισπανία, Μάλτα, Ουγγαρία οι απολογητές της Τουρκίας - Πώς οι business κάνουν την Γερμανία προστάτη της Τουρκίας την ώρα που η πλειονότητα των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων ζητούν κυρώσεις εναντίον της Άγκυρας - Γιατί η Ελλάδα δεν μπορεί να μπλοκάρει την συμφωνία για το Ταμείο Ανάκαμψης.

Διθυράμβους για τους... ειλικρινείς και τίμιους ηγέτες της ΕΕ επιφυλάσσει τις τελευταίες ημέρες ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, το ίδιο πρόσωπο που το τελευταίο διάστημα επιτίθεται επιλεκτικά εναντίον Ευρωπαίων ηγετών όπως ο Εμανουέλ Μακρόν, ο Κυριάκος Μητσοτάκης και ο Σεμπάστιαν Κουρτς. Ποιους εννοεί ελικρινείς και τίμιους Ευρωπαίους ο Ερντογάν; Ο πρόεδρος της Τουρκίας δεν έχει κρύψει ποτέ ότι αναφέρεται στην Άνγκελα Μέρκελ, τον Ισπανό πρωθυπουργό Πέδρο Σάντσεθ, τον Ιταλό πρωθυπουργό Τζουζέπε Κόντε, τον Ούγγρο Βίκτορ Όρμπαν και τον πρωθυπουργό της Μάλτας Ρόμπερτ Αμπέλα.

Υπό την ηγεσία της Γερμανίας, οι χώρες που αποτελούν τον βασικό κορμό των τουρκόφιλων της ΕΕ, είναι βέβαιον ότι έχουν συντονιστεί ώστε να αποκρούσουν και να αδρανοποιήσουν τις αξιώσεις της πλειονότητας των 27 χωρών μελών που ζητούν τον προσδιορισμό κυρώσεων οι οποίες να ενεργοποιηθούν εναντίον της Άγκυρας σε περίπτωση που ο Ταγίπ Ερντογάν ξαναρχίσει τους τσαμπουκάδες με το Oruc Reis, τα πλωτά γεωτρύπανά του, ή βρει κάποιον άλλο τρόπο αμέσως μετά τις 12 Δεκεμβρίου για να προβάλλει την αξίωσή του να μεταβάλλει το Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο σε τουρκική λίμνη.

Η Άνγκελα Μέρκελ βάζει με κάθε τρόπο φρένο στην πιθανότητα επιβολής κυρώσεων στην Τουρκία, είτε με ένα προσχέδιο συμπερασμάτων που θυμίζει περισσότερο ευχολόγιο, είτε μεταθέτοντας την ημερομηνία για την υποτιθέμενη αξιολόγηση της τουρκικής επιθετικότητας για το επόμενο προγραμματισμένο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Μαρτίου του 2021 και βλέπουμε... Στην ΕΕ, οι λεγόμενες καταληκτικές ημερομηνίες συνήθως μετατίθενται για το μέλλον. Η αναβλητικότητα αυτή χαρακτηρίζει σε μεγάλο βαθμό την Γερμανίδα καγκελάριο, την οποία πολλοί θεωρούν σε μεγάλο βαθμό υπεύθυνη για την εικόνα της ΕΕ, ως μιας Ένωσης που σπανίως λαμβάνει εγκαίρως αποφάσεις κι όταν τελικώς το πράττει το μείγμα θυμίζει την αγγλική ρήση «too little too late». Για πολλούς, η τακτική αυτή της Άνγκελα Μέρκελ δεν αποτελεί απλώς δείγμα αδυναμίας ή αμφιθυμίας. Είναι πολύ πιθανό να πρόκειται για μια στρατηγική στην οποία κορυφαίο ρόλο έχει η σκοπιμότητα της διασύνδεσης πολλών θεμάτων, ώστε η ισχυρή Γερμανία να κρατά εγκλωβισμένους όσους διεκδικούν σε άλλα μέτωπα από τα οποία προσδοκούν οφέλη.

Στη σημερινή συγκυρία, της συζήτησης για το ενδεχόμενο επιβολής κυρώσεων στην Τουρκία, θεωρητικά η ελληνική κυβέρνηση έχει στα χέρια της το όπλο του βέτο. Θα μπορούσε δηλαδή ο Κυριάκος Μητσοτάκης να μπλοκάρει την λήψη απόφασης για το Ταμείο Ανάκαμψης, που συζητείται εδώ και αρκετούς μήνες ως ένα «εμβόλιο» στην οικονομική κατάρρευση που έφερε η πανδημία της νόσου Covid-19. Θεωρητικά η Ελλάδα έχει αυτή τη δυνατότητα. Αν όμως ο Κυριάκος Μητσοτάκης βάλει βέτο στην ενεργοποίηση του Ταμείου Ανάκαμψης, η Αθήνα θα είναι σαν να πυροβολεί το πόδι της. Κι αυτό διότι θα καθυστερήσει ακόμη περισσότερο η εκταμίευση των περίπου €31,9 δισ. (εκ των οποίων τα 22,5 αναμένεται να δοθούν υπό τη μορφή επιδοτήσεων και επιχορηγήσεων και τα υπόλοιπα €9,4 δισ. σαν δάνεια) τα οποία έχει μεγάλη ανάγκη η ελληνική οικονομία.

Η Άνγκελα Μέρκελ προφανώς και γνωρίζει τις ελληνικές κόκκινες γραμμές και τα όρια της διαπραγμάτευσης. Ουδείς θα πρέπει να θεωρεί συμπτωματικό το γεγονός ότι το Βερολίνο δεν κατάφερε επί μήνες να πείσει τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις στην Βαρσοβία και την Βουδαπέστη να συναινέσουν στην ενεργοποίηση του Ταμείου Ανάκαμψης. Η γερμανική οικονομία δεν αντιμετωπίζει πιέσεις και είναι οχυρωμένη στο ενδεχόμενο κλυδωνισμών από την κρίση με τον κορωνοϊό, οπότε επέτρεπε στις κυβερνήσεις της Ουγγαρίας και της Πολωνίας να διαφωνούν. Οπως έχει γίνει σε τόσες άλλες περιπτώσεις στο παρελθόν, στις κρίσιμες στιγμές όλα μπαίνουν σε ένα διαπραγματευτικό τραπέζι που θυμίζει μεγάλο παζάρι και επισήμως αποκαλείται Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ή Σύνοδος Κορυφής. Και εκεί η ελληνική κυβέρνηση έχει πολλούς συμμάχους, όμως η Άνγκελα Μέρκελ εκβιάζει χωρίς καν να το υπαινιχθεί έστω και με διπλωματική γλώσσα. Η στήριξη της Τουρκίας είναι επιλογή της. Και η Γερμανίδα καγκελάριος γνωρίζει ότι -από την στιγμή που το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο δεν μπορεί να αποφασίσει την άμεση ενεργοποίηση κυρώσεων αλλά δίνει κατευθύνσεις για την συγκεκριμενοποίησή τους- ακόμη και μια απόφαση που θα αποτελούσε την αφετηρία επιβολής σκληρών μέτρων εναντίον της Άγκυρας μπορεί να προκαλέσει αλυσιδωτές αντιδράσεις που θα μπορούσαν να αποσταθεροποιήσουν ακόμη περισσότερο την τουρκική οικονομία στις διεθνείς χρηματαγορές. Κι αυτό είναι κάτι που η Άνγκελα Μέρκελ θέλει να αποφύγει.

Ο στενός εναγκαλισμός Τουρκίας-Γερμανίας

Οι οικονομικές σχέσεις της Γερμανίας με την Τουρκία είναι πολύ ισχυρές για να τεθούν στο περιθώριο από το Βερολίνο που καθοδηγεί μια οικονομία με κατ’ εξοχήν εξαγωγικό προσανατολισμό. Ο όγκος των διμερών εμπορικών συναλλαγών της Άγκυρας με το Βερολίνο δείχνουν ότι οι οικονομικές σχέσεις των δύο χωρών είναι τρομακτικά ισχυρές: Το 2019, η Τουρκία εξήγαγε αγαθά ύψους 16,6 δισ. δολαρίων στην Γερμανία και εισήγαγε προϊόντα συνολικής αξίας 19,3 δισ. δολαρίων. Από το 2002 μέχρι το 2019 οι άμεσες γερμανικές επενδύσεις στην Τουρκία υπολογίζονται σε 9,9 δισεκατομμύρια δολάρια.

Τα μεγέθη αυτά δείχνουν ότι κάθε άλλο παρά εύκολο είναι για την γερμανική κυβέρνηση να προχωρήσει στην εκπόνηση ενός σχεδίου για την επιβολή οικονομικών κυρώσεων στην Τουρκία, όσο κι αν τραβήξει το σκοινί ο Ταγίπ Ερντογάν στην Ανατολική Μεσόγειο. Είναι τα οικονομικά στοιχεία και τα γεγονότα που αποκαλύπτουν γιατί η γερμανική καγκελαρία είναι απρόθυμη να συζητήσει την ενεργοποίηση αντιποίνων που θα πλήξουν την τουρκική οικονομία. «Ποια ευρωπαϊκή χώρα θα δεχθεί να κάνει εμπάργκο στην Τουρκία, να σταματήσει δηλαδή τις εξαγωγές προϊόντων που είναι το μόνο που θα έπληττε τον Ερντογάν;» διερωτάται διπλωματικός παράγοντας δείχνοντας τα όρια της συζήτησης για επιβολή κυρώσεων στην Τουρκία.

Στην οικονομική κρίση που διέρχεται η τουρκική οικονομία, οι ευρωπαϊκές τράπεζες κατέχουν περισσότερα από 100 δισ. τουρκικού χρέου: 62 δισ. δολάρια έχουν οι ισπανικές τράπεζες, 29 δισ. οι γαλλικές, 24 δισ. δολάρια οι ιταλικές και 9 δισ. δολάρια βρίσκονται στα βιβλία των γερμανικών τραπεζών.

Ισχυρές γερμανικές βιομηχανίες και άλλες επιχειρήσεις είναι εκτεθειμένες στην τουρκική οικονομία. Και στο Βερολίνο, το κατεστημένο γνωρίζει ότι μια εξαγωγική οικονομία όπως η γερμανική θα υποστεί ισχυρούς κλυδωνισμούς σε περίπτωση κατάρρευσης της τουρκικής οικονομίας με την οποία έχει εξάρτηση.

«Δεν πρόκειται να υπάρξουν κυρώσεις της ΕΕ στην Τουρκία. Σε περίπτωση κυρώσεων θα χάσουν οι γερμανικές εταιρείες και η γερμανική οικονομία θα πιεστεί προς τα κάτω. Η οικονομική αδυναμία του Ταγίπ Ερντογάν, η κακή οικονομία της Τουρκίας και η απειλή του μεταναστευτικού είναι τα πραγματικά όπλα της Άγκυρας στη διαπραγμάτευση με την ΕΕ» επισημαίνει κυβερνητικό στέλεχος με βαθιά γνώση των διεθνών συσχετισμών.

Βεβαίως οι Ευρωπαίοι μπορεί να επεκτείνουν τις κυρώσεις-χάδι σε βάρος προσώπων που συμμετέχουν στις τουρκικές γεωτρήσεις στην Κύπρο. Από την άλλη, η ελληνική κυβέρνηση είναι δύσκολο να αποχωρήσει από τις Βρυξέλλες με άδεια χέρια. Για άλλη μια φορά αποδεικνύεται ότι σε όλες τις αποφάσεις της ΕΕ, η οικονομία ορίζει την ισορροπία δυνάμεων.

protothema.gr