• Κώστας Καραγκούνης: Αλλαγές στον Ποινικό Κώδικα – Ένα αίτημα της κοινωνίας
• Αποτελούσε μια δέσμευση αυτής της Κυβέρνησης να έρθουν οι αλλαγές αυτές

Συζητάμε σήμερα ένα εξαιρετικά σημαντικό νομοσχέδιο αυτό της τροποποίησης του Ποινικού Κώδικα και του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας, μια σημαντική πρωτοβουλία του Υπουργείου Δικαιοσύνης τόσο του Υπουργού όσο και του Υφυπουργού καθώς και μια εξαιρετικής επιστημονικής ομάδας που συνέδραμε στο έργο αυτό.

Αποτελούσε μια δέσμευση αυτής της Κυβέρνησης να έρθουν οι αλλαγές αυτές διότι το είχαμε τονίσει ότι οι προηγούμενες εσπευσμένες  και χωρίς τον απαραίτητο χρόνο για διάλογο αλλαγές που έγιναν,  πραγματικά στο παρά πέντε και λίγες μόλις μέρες πριν τις εκλογές δημιούργησαν δυσχέρειες, προβλήματα και προκάλεσαν πλημμέλειες και αστοχίες πολλές φορές εξόφθαλμες.

Έγινε μια εξαιρετική προσπάθεια από την Επιτροπή παρακολούθησης του Ποινικού Κώδικα με τη συμμετοχή όπως ήδη γνωρίζετε εξαιρετικών δικαστικών, εισαγγελέων και καθηγητών οι οποίοι κατέληξαν με την συνεργασία βέβαια του Υπουργείου στις προτεινόμενες ρυθμίσεις.

Το παρατηρητήριο αυτό των Κωδίκων  σταχυολόγησε όπως είπα τις αδυναμίες και τις αστοχίες και έτσι το νομοσχέδιο αυτό κινείται σε κάποιες  βασικές κατευθυντήριες γραμμές και έχει συγκεκριμένες στοχεύσεις. Ακούγεται ίσως αυτονόητο αλλά θα ξεκινήσω λέγοντας ότι οι νομοί που ψηφίζουμε στην βουλή των ελλήνων  δεν αποτελούν αφηρημένα ακαδημαϊκά πονήματα, ούτε ασκήσεις επί χάρτου, ούτε αναπτύξεις ιδεών.

Ψηφίζουμε νομούς γιατί σκοπό έχουμε να λύσουμε με αυτούς συγκεκριμένα κοινωνικά προβλήματα. Λέω να λύσουμε προβλήματα όχι να δημιουργήσουμε.

Και επομένως αυτά τα όποια θα συζητήσουμε σήμερα για τις αλλαγές στον ποινικό κώδικα παρακαλώ να μην έχουν ακαδημαϊκό χαρακτήρα αλλά να θυμόμαστε όλοι ότι στα ζητήματα της προσαρμογής της ποινικής μας νομοθεσίας στην κοινωνική πραγματικότητα όπως αυτή έχει διαμορφωθεί τα γεγονότα μας έχουν ξεπεράσει.

Και αυτός είναι και ο λόγος που εισηγούμαστε αυτά που εισηγούμαστε και τα οποία για αυτό το λόγο οφείλουν να έχουν διακομματική στήριξη. Όχι γιατί το θέλουμε εμείς, όχι γιατί το λέμε εμείς  αλλά γιατί το θέλει και τελικά δι ημών το επιβάλλει η ίδια η κοινωνία.

Και επειδή βλέπω και γράφονται  διαφορές απλουστεύσεις για τυφλή αυστηροποίηση της ποινικής νομοθεσίας θα ξαναπώ, κοιτάξτε γύρω σας,  εδώ δεν γράφουμε εργασίες, η κοινωνία ζητά να προσαρμοστούμε σε μια εγκληματική δράση, η οποία μας έχει ξεπεράσει.

Γιατί γι αυτήν την κοινωνία άλλες εποχές θα ήταν αδιανόητη μια εγκληματική συμπεριφορά όπως αυτή  που άφησε μια νέα γυναίκα φρικτά παραμορφωμένη για όλη της την ζωή από βιτριόλι, για μια υπόθεση συμπλεγματικής και αρρωστημένης ζηλοτυπίας δηλαδή από θειεϊκό οξύ, το οποίο κανείς αγοράζει στο διαδίκτυο σαν πασατέμπο. Αλήθεια ποιες είναι οι άμυνες αυτής της κοινωνίας απέναντι σε μια τέτοια συμπεριφορά;

Όπως και για αυτήν την κοινωνία άλλες εποχές  θα ήταν αδιανόητη μια εγκληματική συμπεριφορά ενός φρικτού συζυγοκτόνου  ο οποίος όχι απλώς δολοφόνησε με ειδεχθή τρόπο την ατυχή  σύζυγο του  αλλά ενέπαιζε και γελοιοποιούσε το πανελλήνιο και τους θεσμούς και το ίδιο το κράτος παριστάνοντας το θύμα ληστείας την οποία είχε ο ίδιος με νοσηρή φαντασία δημιουργήσει.

Την ίδια ώρα που όχι απλώς είχε κάνει όσα είχε κάνει αλλά είχε μεταχειριστεί το ίδιο του το παιδί ως μέρος της όλης αηδούς σκηνοθεσίας. Κυρίες και Κύριοι Συνάδελφοι θα σας το πω άπλα όχι ως δικηγόρος, όχι ως βουλευτής  αλλά σαν πολίτης σαν σύζυγος, σαν πατέρας εγώ δεν θέλω κάτι τέτοιοι εγκληματίες να μπαίνουν για το θεαθήναι στην φυλακή και μετά από πέντε  χρόνια να είναι έξω.

Ούτε θέλω μια κοινωνία στην οποία κάποιος θα βιάζει ανηλίκους  και θα τιμωρείται με ποινές που προκαλούν το κοινό περί δικαίου αίσθημα.  Και για αυτό ακριβώς και το λέω  τελείως απενοχοποιημένα έκανα πριν από καιρό στον τύπο,  επαναλαμβάνω με την ιδιότητα μου ως απλός πολίτης την πρόταση, όπως ο βιαστής ανηλίκων να τιμωρείται με ισόβια.

Οπότε αν αυτό κάνει ορισμένους από εσάς από την αξιωματική αντιπολίτευση να με βλέπει σαν εκπρόσωπο της αυστηροποίησης, θα σας απαντούσα ότι τόσο εγώ όσοι και οι συνάδελφοι της συμπολίτευσης με τις αλλαγές στον ποινικό κώδικα που εισηγούμαστε και προτείνουμε, βλέπουμε τους εαυτούς μας ως εκπροσώπους μιας κοινωνίας που ζητά από την πολιτεία να μην επιτρέψει στο κοινό και πολύ περισσότερο στο βαρύ έγκλημα να μετατρέψει την ζωή μας και το κεκτημένο της κοινωνίας μας σε μια κανονική ζούγκλα. Και είπα για την βαριά και απεχθή εγκληματικότητα αλλά το ίδιο ισχύει και για άλλα ζητήματα της ποινικής πραγματικότητας όπου οφείλουμε να προτείνουμε ρυθμίσεις και να δημιουργήσουμε θεσμούς που να λειτουργήσουν και παιδαγωγικά και προληπτικά.

Γιατί αλήθεια αμφιβάλει κανείς ότι ο εμπρηστής του δάσους που σκορπίζει τέτοια καταστροφή,  που προκαλεί τόσο πόνο, που υπονομεύει ακόμη και τις μελλοντικές γενιές, υπάρχει κανείς που να πιστεύε ότι αυτός ο άνθρωπος πρέπει να είναι ένας απλός πλημελληματίας ; Και μόνο όταν συμβούν τραγικά θανατηφόρα γεγονότα να αντιμετωπίζει την σχετική αυστηρότητα του νόμου, αν την αντιμετωπίζει βέβαια, γιατί δεν ξέρω κανέναν τέτοιο εμπρηστή έτσι όπως είναι σήμερα τα πράγματα να καταδικάστηκε και να έμεινε για πολύ μέσα στην φυλακή πληρώνοντας κατ΄ ελάχιστο μετρό δικαιοτητας για όσα δεινά προξένησε.

Και επειδή κάποιοι προσπαθούν να κάνουν πολιτική σπέκουλα αντί να βάλουν πλάτη για να αντιμετωπίσουμε αυτήν την κατάσταση έγραψα προ ημερών ένα άρθρο για να θυμίσω τι γινόταν το 1976 όταν ο απατεώνας δικηγόρος Γιώργος Καματερός άρχισε να διαδίδει με την στήριξη μάλιστα μερίδας του τύπου ότι υπήρχε ένα νερό που ήταν θαυματουργό και δήθεν θεράπευε τον καρκίνο, με αποτέλεσμα πολλοί εύπιστοι καρκινοπαθείς να σταματήσουν τις θεραπείες τους και κάποια παιδιά που έπασχαν από λευχαιμία να πεθάνουν και αυτός ο εγκληματίας τιμωρήθηκε με μια γελοία ποινή αντιποίησης ιατρικού επαγγέλματος με αναστολή γιατί δεν υπήρχε διάταξη που να τιμωρεί την παραπλάνηση και την πρόκληση πανικού με ψευδολογήματα για θέματα δημόσιας υγείας σαν αυτά που ακούμε από κάποιους και σήμερα και δυστυχώς είναι και κάποιοι μέσα στο χώρο της αξιωματικής αντιπολίτευσης.

Και αυτήν την ανάγκη να προστατευτούμε από κάθε λογής Καματερούς την οποία θέλουμε να την επιτύχουμε με την προσαρμογή και την επικαιροποίηση του άρθρου 191 του ποινικού κώδικα περί κοινωνικής ειρήνης την παρουσιάζατε κάποιοι από εσάς ως απόπειρα να φιμωθεί η ελευθερία της έκφρασης. Ποια ελευθέρια της έκφρασης; Του απατεώνα που οδήγησε στο θάνατο τα παιδιά και που αν είχαμε τότε ένα τέτοιο άρθρο θα είχε πληρώσει ένα ελάχιστο τίμημα αντί να καμαρώνει  όταν δεν τιμωρήθηκε καθόλου;

Κυρίες και Κύριοι Συνάδεφοι, να το πω με μια κουβέντα που συνοψίζει όλα τα παραπάνω, εμείς είμαστε μια παράταξη που πιστεύει σε μια κοινωνία δικαιωμάτων αλλά και υποχρεώσεων.

Αντίθετα πολλοί από εσάς κύριοι της αξιωματικής αντιπολίτευσης, δεν λέω όλοι, για λόγους ιδεοληψίας θεωρείτε την αυτονόητη απόπειρα να καλλιεργηθεί ένα περιβάλλον και μια κουλτούρα υποχρεώσεων ως κάτι το κακό.

Ε δεν είναι κακό, είναι καλό και αποτελεί την ουσία της δικαιοσύνης και σας καλώ να συμφωνήσουμε σε όλα αυτά τα αυτονόητα γιατί μια πολιτεία που δεν προστατεύει τον πολίτη με όσα μέσα διαθέτει από το κοινό, επικίνδυνο αλλά και βαρύ έγκλημα είναι μια πολιτεία ανευθυνότητας και εμείς δεν πιστεύουμε ότι έχουμε το δικαίωμα να μένουμε απαθείς σε όσα σας προανέφερα.

Διότι ποιός διαφωνεί  Κυρίες και Κύριοι Συνάδελφοι στο να υπάρχει ως μοναδική ποινή πλέον η ισόβια κάθειρξη  για τα αδικήματα της εσχάτης προδοσίας, της ανθρωποκτονίας, του ομαδικού βιασμού, του θανατηφόρου βιασμού και της θανατηφόρας ληστείας.

Διότι όπως γνωρίζετε πολύ καλά με τον ισχύοντα ποινικό κώδικα τιμωρούνται διαζευκτικά με την ποινή είτε της ισόβιας είτε της πρόσκαιρης κάθειρξης τουλάχιστον δέκα  ετών.

Θεωρείτε ότι όλα αυτά εξυπηρετούν κάποια σκληρή ή δεξιά ατζέντα; Ποιός διαφωνεί με το να αυστηροποιήσουμε τη διάταξη για τη βαριά σωματική βλάβη και να καλυφθούν όλες οι μορφές υπαιτιότητας με την επαναφορά και αυστηροποίηση της παλαιάς διάταξης.

Διότι όπως γνωρίζετε προστίθενται στην έννοια της βαριάς σωματικής βλάβης η αναπηρία και η μόνιμη παραμόρφωση καταλαμβάνοντας τις περιπτώσεις που ανέφερα των επιθέσεων με βιτριόλι. Ποιός επίσης διαφωνεί στο να αυστηροποιηθεί το πλαίσιο της υφ όρων απόλυσης   των καταδίκων και της άρσης της απόλυσης εγκληματιών που τελούν κατ’ επανάληψη σοβαρά κακουργήματα;

Διότι στο νόμο περί ναρκωτικών (σε διακεκριμένη μορφή), στην εγκληματική οργάνωση,  στις τρομοκρατικές πράξεις,στη ληστεία, στην εκβίαση, στην εμπορία ανθρώπων, στην αρπαγή ανηλίκου,  δίνεται η δυνατότητα για απόλυση υπό όρο μόνο αν έχουν εκτιθεί με ευεργετικό υπολογισμό τα 4/5 της ποινής . Από τα 3/5 που ισχύει σήμερα, αυξάνεται στα 4/5. Και επιπλέον, για τα παραπάνω εγκλήματα, θα απαιτείται πραγματική παραμονή σε σωφρονιστικό κατάστημα, ίση με τα 3/5 της ποινής (πραγματική έκτιση της ποινής). Άρα, από τα 2/5 που ισχύει σήμερα αυξάνεται στα 3/5.

Οπότε στην περίπτωση της ισοβίου καθείρξεως για τα ανωτέρω αδικήματα το κατώτατο όριο πραγματικής έκτισης για τους καταδίκους αυξάνεται από τα 16 στα 18 έτη. Ας μη γελιόμαστε η σκληρή εγκληματικότητα που πλήττει βάναυσα και ανεπανόρθωτα τους πολίτες και τη ζωή τους επιβάλλει από μέρους της πολιτείας καθαρή και ισχυρή απάντηση.

Ρωτώ επίσης Κυρίες και Κύριοι Συνάδελφοι, γιατί να αμφιταλαντευόμαστε στο να συμφωνήσουμε στην επαναφορά και διεύρυνση του αξιοποίνου στα κοινώς επικίνδυνα αδικήματα όπως εμπρησμό, έκρηξη, πλημμύρα κλπ, εγκλήματα που σχετίζονται με το περιβάλλον και την κλιματική κρίση.

Το αδίκημα του εμπρησμού, ο εμπρησμός δασών, αλλά και όλα τα κοινώς επικίνδυναεγκλήματα, μετατρέπονται από εγκλήματα αποτελέσματος σε εγκλήματα αφηρημένης διακινδύνευσης. Με άλλα λόγια, για να τιμωρείται η πράξη δεν χρειάζεται να επέλθει η βλάβη, αλλά αρκεί να μπορεί να προκύψει κίνδυνος.

Για δε την επιβολή ποινής ισοβίου καθείρξεως αρκεί και ο θάνατος ενός ανθρώπου χωρίς να απαιτείται μεγάλος αριθμός προσώπων, όπως ισχύει σήμερα. Και προσέξτε Κυρίες και Κύριοι Συνάδελφοι, το αδίκημα του εμπρησμού δασών τυποποιείται πλέον μόνο ως κακούργημα και στη βασική του μορφή με προβλεπόμενη ποινή κάθειρξης έως 8 έτη και χρηματική ποινή, ενώ από τον Ιούλιο του 2019 υποβαθμίστηκε σε πλημμέλημα στη βασική του μορφή.

Στην περίπτωση που η φωτιά στο δάσος είχε ως επακόλουθο σοβαρή ή ευρεία ρύπανση ή υποβάθμιση ή ευρεία οικολογική και περιβαλλοντική διατάραξη ή καταστροφή προβλέπεται πρόσκαιρη κάθειρξη (πέντε έως δεκαπέντε χρόνια). Όσοι λοιπόν σκέφτονται να πράξουν τέτοια αδικήματα θα γνωρίζουν ότι ο νόμος και η πολιτεία θα είναι αμείλικτη απέναντί τους. Ποιός επίσης Κυρίες και Κύριοι Συνάδελφοι θα αντιδρούσε στο να μετατρέψουμε το έγκλημα της προσβολής της γενετήσιας αξιοπρέπειας στον εργασιακό χώρο  ως αυτεπάγγελτως διωκόμενο;

Όλοι γνωρίζουμε ότι ελάχιστοι κατήγγειλαν τέτοιες περιπτώσεις διότι πολύ απλά φοβόντουσαν ότι θα έχαναν την εργασία τους και δεν θα μπορούσαν να αντιμετωπίσουν τις ανάγκες διαβίωσής τους. ‘Η ποιος θα πει όχι στην αντιμετώπιση των εγκλημάτων αιμομιξίας, ένα πολύ ειδεχθές έγκλημα,ως κακούργημα ;

Σωστά επίσης κύριε υπουργέ αυστηροποιείτε τις ποινές για το έγκλημα της εμπορίας ανθρώπων ειδικά αν από την πράξη επέλθει ο θάνατος όπου επιβάλλεται η ποινή της ισοβίου καθείρξεως. Σωστά επίσης αναδιαμορφώνετε την διάταξη για την κατάχρηση σε γενετήσια πράξη (άρθρο 343 ΠΚ) και διευρύνετε την τιμώρηση δραστών, οι οποίοι εκμεταλλεύονται τη θέση του θύματος ως προσώπου που αναζητά εργασία.

Είναι πολύ σημαντικό ότι αλλάζει ο χρόνος έναρξης της παραγραφής των αδικημάτων της εμπορίας ανθρώπων, της αρπαγής ανηλίκου και των αδικημάτων κατά της γενετήσιας ελευθερίας. Η παραγραφή ξεκινά πλέον από την ενηλικίωση του ανηλίκου με παρέκταση ενός επιπλέον έτους, εφόσον η πράξη είναι πλημμέλημα  ή τριών επιπλέον ετών, εφόσον η πράξη είναι κακούργημα.

Καταλαβαίνω ότι οι διατάξεις είναι πάρα πολλές και θα έχουμε το χρόνο να τις συζητήσουμε και στην συνέχεια των συνεδριάσεων, ιδίως στην κατ άρθρον συζήτηση. Όπως εξίσου σημαντικές είναι και οι τροποποιήσεις του Κώδικα Ποινικής δικονομίας  διότι δίνεται πια η δυνατότητα στον Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου για την κατ΄ απόλυτη προτεραιότητα διεξαγωγή της ανάκρισης και την εισαγωγή στο ακροατήριο υποθέσεων εξαιρετικής φύσης ή επί κακουργημάτων που αφορούν εγκλήματα κατά της γενετήσιας ελευθερίας και οικονομικής εκμετάλλευσης της γενετήσιας ζωής.

Εξίσου σημαντικό είναι ότι επεκτείνεται ο ειδικός τρόπος εξέτασης των θυμάτων σύμφωνα με το άρθρο 228 του ΚΠΔ  και στα ενήλικα θύματα εγκληματων όπως του βιασμού της προσβολής  της γενετήσιας αξιοπρέπειας της γενετήσιας πράξης μεταξύ συγγενών της εμπορίας ανθρώπων θύματα δηλαδή που χρήζουν αυξημένης προστασίας. Δεν θέλω να σας κουράσω άλλο όπως είπα και στην αρχή της τοποθέτησης μου, είμαστε εδώ για να ψηφίζουμε νομούς  με σκοπό να λύσουμε συγκεκριμένα κοινωνικά προβλήματα και το νομοσχέδιο που συζητάμε σήμερα αυτό επιδιώκει. Γι αυτό και πρέπει να το υπερψηφίσουμε».

* Ομιλία στη Βουλή ως εισηγητού για τον Ποινικό Κώδικα

sinidisi.gr