«Eίναι πολύ δύσκολο να μην είσαι επαρκής Πρόεδρος της Δημοκρατίας». Η δηλητηριώδης ατάκα του Βαγγέλη Βενιζέλου αφορούσε βέβαια τον Προκόπη Παυλόπουλο. Θα μπορούσε ωστόσο να ειπωθεί και για άλλον πρόεδρο ή να θεωρηθεί και ως προειδοποίηση για κάθε έναν και κάθε μία που αναλαμβάνει αυτή την θέση.

Στην πραγματικότητα η πρώτη μεγάλη πρόκληση για κάθε πρόεδρο της Δημοκρατίας είναι να καταφέρει να κρατήσει την ισορροπία ανάμεσα σε δύο αλληλοσυγκρουόμενες απαιτήσεις.

Από την μια πλευρά πρέπει να εκφράζει το δημόσιο αίσθημα της μεγάλης πλειοψηφίας των πολιτών, έτσι ώστε να μπορούν να αισθάνονται ότι στο ανώτατο αξίωμα είναι κάποιος ή κάποια που τους εκπροσωπεί. Ταυτόχρονα ωστόσο οφείλει να συμβάλει στην δημιουργία ενός κλίματος περισυλλογής, ευθύνης και αποφασιστικότητας, τέτοιο που να επιτρέπει την αντιμετώπιση των δύσκολων προκλήσεων που έχει μπροστά της η χώρα.

Προκλήσεις στην οικονομία αλλά και στις ελληνοτουρκικές σχέσεις που συχνά απαιτούν δύσκολες και δυσάρεστες αποφάσεις.

Ο Προκόπης Παυλόπουλος είναι χαρακτηριστική περίπτωση προέδρου που απέτυχε. Ήθελε να γίνει αρεστός, ενδεχομένως να δείξει και την ευγνωμοσύνη του στον κ. Τσίπρα ο οποίος τον επέλεξε. Κατάφερε να κινείται συχνά στα όρια του γελοίου. Όταν γονάτιζε μπροστά στις εικόνες στην εκκλησία, όταν προσκυνούσε τους Σαλαμινομάχους, όταν τα έβαζε με τον «Μινώταυρο» του νεοφιλελευθερισμού αλλά και κάθε φορά που επέλεγε πατριωτικές κορώνες κενές περιεχομένου «απαντώντας» στον Ερντογάν.

Ως ελαφρυντικό θα πρέπει πάντως να του αναγνωριστεί ότι ανέλαβε σε μια περίοδο πρωτοφανούς πολιτικής έντασης. Ο κατευνασμός της κοινής γνώμης ήταν ένα πραγματικά δύσκολο εγχείρημα.

Η ιστορία ίσως να του δώσει χάρη και για έναν ακόμα λόγο: τον θετικό ρόλο που έπαιξε μετά το δημοψήφισμα του 2015. Κι είναι αυτή η δεύτερη μεγάλη πρόκληση για έναν ή μία πρόεδρο της Δημοκρατίας. Σε δύσκολες στιγμές δηλαδή να βοηθήσει τα κόμματα να κάνουν συνετές επιλογές. Για τον κ. Παυλόπουλο το ζητούμενο ήταν η παραμονή ή όχι στην Ευρωζώνη.

Η κ. Σακελλαροπούλου δεν θα έχει αυτό το πρόβλημα. Είναι πιθανότερο η κρίση την οποία θα κληθεί, αν κληθεί, να αντιμετωπίσει θα έχει σχέση με την Τουρκία. Τι μορφή θα πάρει κανείς δεν γνωρίζει. Γνωρίζουμε όμως ότι επανειλημμένα έχουμε κάνει λάθος επιλογές. Η Δημοκρατία και ο κομματικός ανταγωνισμός δεν είναι πάντοτε ο καλύτερος σύμβουλος. Συχνά χρειάζεται πολιτικό θάρρος για να πάρει κάποιος αποφάσεις που υπηρετούν το συμφέρον της χώρας, όχι τους δημαγωγούς του εθνικισμού.

Σε μια από τις εκμυστηρεύσεις του και με αφορμή την απειρία της κ. Σακελλαροπούλου στα διεθνή, ο κ. Μητσοτάκης φέρεται να δήλωσε πως δεν αναζητά συνδιαχειριστή στην εξωτερική πολιτική. Μπορεί όμως να ανακαλύψει ότι θα του είναι εξαιρετικά χρήσιμη ή και αναγκαία μια σύμμαχος. Όχι μόνο ή όχι τόσο απέναντι στην αντιπολίτευση όσο απέναντι σε ακραίες φωνές μέσα στο ίδιο του το κόμμα.

Όποιος παρακολουθεί τον δεξιό τύπο το γνωρίζει πολύ καλά. Από τις Πρέσπες και την ανάγκη κατάργησης της συμφωνίας ως την άρνηση της πολιτικής για προσφυγή στην Χάγη και τις κραυγές για εγκατάλειψη του «δικού μας» κόσμου της δεξιάς υπέρ των κεντρώων, όλα όσα υποστηρίζει ο Μητσοτάκης αποτελούν αντικείμενο συστηματικού πολέμου από στελέχη της ΝΔ. Είναι απλώς ζήτημα χρόνου να βγουν στην επιφάνεια. Η Πρόεδρος της Δημοκρατίας λοιπόν μπορεί να αποτελέσει ένα κρίσιμο αντίβαρο.

Προφανώς δεν έχει τις αρμοδιότητες για να παρέμβει ούτε αυτό προβλέπει ο ρόλος της. Αντίθετα από ότι έχει υποστηριχθεί ωστόσο δουλειά της δεν είναι να τηρεί τους «κανόνες της κοινής ησυχίας» αλλά να χρησιμοποιεί το μεγάλο της όπλο, τον λόγο, με ψυχραιμία, σύνεση, γνώση και αν είναι δυνατόν με σοφία και όραμα.

Υ.Γ. Πρόεδρος ή Προεδρίνα; Περιμένω επίσημες ανακοινώσεις της Προεδρίας για να προσαρμοστώ αναλόγως

*Ο Παντελής Καψής είναι δημοσιογράφος

pronews.gr