Οι ΗΠΑ παρουσίασαν ένα νέο σχέδιο για τον τερματισμό του 3ετους πολέμου στην Ουκρανία με το οποίο ελπίζεται να τεθεί τέλος στην πιο αιματηρή σύγκρουση στην Ευρώπη από το τέλος του Β΄ΠΠ.
Το προσχέδιο της ειρηνευτικής συμφωνίας που έδωσε στη δημοσιότητα το Bloomberg προβλέπει κατάπαυση του πυρός και μερική αποκλιμάκωση των κυρώσεων κατά της Ρωσίας.
Το σχέδιο γνωστοποιήθηκε σε συναντήσεις που πραγματοποιήθηκαν την Πέμπτη στο Παρίσι, με τη συμμετοχή αξιωματούχων από ΗΠΑ, Γαλλία, Γερμανία, Ηνωμένο Βασίλειο και Ουκρανία, καθώς και συνάντηση του Γάλλου προέδρου Εμανουέλ Μακρόν με τον Αμερικανό απεσταλμένο Στιβ Γουίτκοφ.
Σύμφωνα με Ευρωπαίους διπλωμάτες, η πρόταση των ΗΠΑ περιλαμβάνει ουσιαστικά ένα «πάγωμα» της σύγκρουσης με τις ρωσικές δυνάμεις να παραμένουν στα εδάφη τους στην ανατολική Ουκρανία, ενώ τίθεται στο περιθώριο το αίτημα ένταξης της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ.
Το σχέδιο, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, δεν ισοδυναμεί με μια οριστική συμφωνία ειρήνης, ενώ επισημαίνεται πως καμία ευρωπαϊκή χώρα δεν θα αναγνωρίσει επίσημα την κυριαρχία της Μόσχας στις περιοχές που έχει υπό τον έλεγχό της. Παράλληλα, η εφαρμογή του σχεδίου εξαρτάται πλήρως από τη βούληση του Κρεμλίνου να σταματήσει τις εχθροπραξίες.
Αντιδρά ο Ζελένσκι
Ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι, σχολιάζοντας το σχέδιο από το Κίεβο, εξέφρασε την ενόχλησή του για τις δηλώσεις Γουίτκοφ, τονίζοντας ότι ο Αμερικανός απεσταλμένος δεν έχει εντολή να διαπραγματεύεται για «ουκρανικά εδάφη».
«Δεν συζητάμε εδάφη μέχρι να υπάρξει κατάπαυση του πυρός», είπε χαρακτηριστικά, προσθέτοντας: «Τα ουκρανικά εδάφη ανήκουν στον λαό μας».
Η Ουκρανική κυβέρνηση, σύμφωνα με πηγές που επικαλείται το Boomberg, έχει ήδη δεχθεί το ενδεχόμενο κατάπαυσης του πυρός, αλλά επιμένει πως η Μόσχα πρέπει πρώτα να συμφωνήσει σε αυτή τη βάση πριν προχωρήσει οποιαδήποτε άλλη συζήτηση. Η ουκρανική αντιπροσωπεία στο Παρίσι επικεντρώθηκε κυρίως στις διαδικασίες παρακολούθησης της εκεχειρίας και στη συγκρότηση ενδεχόμενης ειρηνευτικής δύναμης.
Ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο προειδοποίησε πάντως πως η Ουάσινγκτον δεν σκοπεύει να συνεχίσει την ειρηνευτική της προσπάθεια για «εβδομάδες ή μήνες» αν δεν υπάρξει ταχεία πρόοδος.
«Πρέπει να διαπιστώσουμε άμεσα — εννοώ σε μερικές ημέρες — αν αυτή η διαδικασία μπορεί να αποδώσει. Αν όχι, έχουμε άλλες προτεραιότητες», δήλωσε.
Αντίθετα, ο αντιπρόεδρος των ΗΠΑ, Τζέι Ντι Βανς, εμφανίστηκε πιο αισιόδοξος από τη Ρώμη, δηλώνοντας ότι πιστεύει πως υπάρχουν προοπτικές για τον τερματισμό του πολέμου.
Το Στέιτ Ντιπάρτμεντ επιβεβαίωσε πως οι ΗΠΑ έχουν καταθέσει επίσημα σε όλους τους εμπλεκόμενους ένα «πλαίσιο ανθεκτικής και διαρκούς ειρήνης».
Δεν διευκρινίστηκε εάν η εφαρμογή του σχεδίου θα συνδεθεί με σταδιακή άρση των κυρώσεων εις βάρος της Ρωσίας, κάτι που θεωρείται ιδιαίτερα ευαίσθητο για τους Ευρωπαίους εταίρους, καθώς απαιτεί ομοφωνία μεταξύ των κρατών-μελών της ΕΕ.
Η Μόσχα, σύμφωνα με δημοσιεύματα, ζητά σε αντάλλαγμα για μια εκεχειρία την άρση των κυρώσεων και τον τερματισμό της αποστολής όπλων στην Ουκρανία.
Παράλληλα, ζητά την αναγνώριση της προσάρτησης της Κριμαίας και των τεσσάρων επαρχιών Ντονέτσκ, Λουγκάνσκ, Ζαπορίζια και Χερσώνας. Σε συνέντευξή του στο Fox News, ο Γουίτκοφ μίλησε για συμφωνία που «στρέφεται γύρω από πέντε περιοχές», χωρίς όμως να δώσει περαιτέρω λεπτομέρειες, αλλά φυσικά πρόκειται για αυτές.
Οι Ευρωπαίοι εταίροι εξέφρασαν συγκρατημένη αισιοδοξία και χαρακτήρισαν τις συνομιλίες του Παρισιού «εποικοδομητικές». Παράλληλα, αναζητούν τρόπους ενίσχυσης των δεσμεύσεών τους απέναντι στην Ουκρανία μετά τον πόλεμο. Μεταξύ αυτών, η πρόταση για δημιουργία ευρωπαϊκής δύναμης «καθησυχασμού» (reassurance force) στην Ουκρανία και ενίσχυση των ενόπλων δυνάμεών της στο πλαίσιο εγγυήσεων ασφαλείας.
Η ελπίδα Παρισιού και Λονδίνου είναι ότι μέσω αυτών των πρωτοβουλιών θα πείσουν την Ουάσινγκτον — και ειδικά τη διοίκηση Τραμπ — να παράσχει την απαραίτητη πολιτική και στρατηγική στήριξη για ένα βιώσιμο μεταπολεμικό πλαίσιο ασφαλείας στην Ουκρανία.
