Μια νέα έρευνα, κατέληξε στο συμπέρασμα πώς η «εκτόξευση» της χρήσης μασκών κατά τη διάρκεια του κορωνοϊού έχει αφήσει μια χημική «ωρολογιακή βόμβα» που μπορεί να βλάψει τους ανθρώπους, τα ζώα και το περιβάλλον.
Δισεκατομμύρια τόνοι μασκών προσώπου μιας χρήσης διασπώνται τώρα – απελευθερώνοντας μικροπλαστικά και χημικά πρόσθετα, συμπεριλαμβανομένων ενδοκρινικών διαταρακτών [δηλαδή προϊόντων που επιδρούν στο ορμονικό σύστημα ζώων και ανθρώπων].
Ως αποτέλεσμα, ο ίδιος ο εξοπλισμός που προοριζόταν να προστατεύει τους ανθρώπους κατά την πανδημία τώρα αποτελεί κίνδυνο για την υγεία ανθρώπων και πλανήτη, πιθανώς για πολλές γενιές.
«Αυτή η μελέτη υπογράμμισε την επείγουσα ανάγκη να επανεξετάσουμε τον τρόπο που παράγουμε, χρησιμοποιούμε και απορρίπτουμε τις μάσκες προσώπου», δήλωσε η Άννα Μπογκούς του Κέντρου Αγροοικολογίας, Υδάτων και Ανθεκτικότητας του Πανεπιστημίου του Κόβεντρι, επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης.
Σύμφωνα με εκτιμήσεις, κατά τη διάρκεια της κορύφωσης της πανδημίας κορωνοϊού χρησιμοποιούνταν κάθε μήνα περίπου 129 δισεκατομμύρια μίας χρήσης μάσκες, κυρίως από πολυπροπυλένιο και άλλα πλαστικά, σε όλο τον κόσμο.
Χωρίς σύστημα ανακύκλωσης, οι περισσότερες κατέληξαν είτε σε χωματερές είτε ρίχτηκαν ως σκουπίδια σε δρόμους, πάρκα, παραλίες, υδάτινους πόρους και αγροτικές περιοχές, όπου τώρα άρχισαν να αποσυντίθενται.
Πρόσφατες έρευνες έχουν καταγράψει σημαντική παρουσία μασκών μιας χρήσης τόσο σε χερσαία όσο και σε υδάτινα περιβάλλοντα.
Η Μπογκούς και ο Ιβάν Κούρτσεφ επιχείρησαν να προσδιορίσουν πόσα μικροπλαστικά απελευθερώνονται από τις μάσκες όταν αυτές βρίσκονται απλώς σε νερό, χωρίς καμία κίνηση.
Άφησαν καινούργιες μάσκες διαφόρων τύπων για 24 ώρες σε φιάλες που περιείχαν 150 ml καθαρισμένου νερού και στη συνέχεια φίλτραραν το υγρό μέσω μεμβράνης για να δουν τι απελευθερώθηκε.
Κάθε μάσκα που εξετάστηκε από την Μπογκούς και τον Κούρτσεφ απελευθέρωσε μικροπλαστικά, αλλά ήταν οι μάσκες FFP2 και FFP3 – που προωθούνται ως η κορυφαία προστασία έναντι της μετάδοσης του ιού – που απελευθέρωσαν τα περισσότερα, τέσσερις έως έξι φορές περισσότερα από άλλες.
«Τα μεγέθη των μικροπλαστικών ποικίλλουν σημαντικά, από περίπου 10 μm έως 2.082 μm, αλλά τα μικροπλαστικά κάτω των 100 μm κυριαρχούσαν στα διαλύματα νερού», έγραψαν στο άρθρο τους, που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Environmental Pollution.
Οι δυο ερευνητές ανακάλυψαν όμως κάτι ακόμη πιο ανησυχητικό: Η επόμενη χημική ανάλυση του διαλύματος έδειξε ότι οι ιατρικές μάσκες απελευθερώνουν επίσης διφαινόλη Β, μια χημική ουσία που διαταράσσει το ενδοκρινικό σύστημα και δρα όπως τα οιστρογόνα όταν εισέρχεται στο σώμα ανθρώπων και ζώων.
Λαμβάνοντας υπόψη τη συνολική ποσότητα μασκών μίας χρήσης που παράχθηκαν κατά την κορύφωση της πανδημίας, οι ερευνητές εκτίμησαν ότι οδήγησαν στην απελευθέρωση 128–214 κιλών διφαινόλης Β στο περιβάλλον.
Η Μπογκούς δήλωσε: «Δεν μπορούμε να αγνοήσουμε το περιβαλλοντικό κόστος των μασκών μίας χρήσης, ειδικά όταν γνωρίζουμε ότι τα μικροπλαστικά και οι χημικές ουσίες που απελευθερώνουν μπορούν να επηρεάσουν αρνητικά τόσο τους ανθρώπους όσο και τα οικοσυστήματα.
Καθώς προχωράμε, είναι ζωτικής σημασίας να ευαισθητοποιήσουμε για αυτούς τους κινδύνους, να υποστηρίξουμε την ανάπτυξη πιο βιώσιμων εναλλακτικών και να παίρνουμε ενημερωμένες αποφάσεις για να προστατεύσουμε την υγεία και το περιβάλλον».
