Άρθρο του Χρίστου Βερελή στο ΒΗΜΑ

Από το έτος 2002 μέχρι και το 2010 υπήρχε τηλεδιοίκηση στον ελληνικό σιδηρόδρομο, ο οποίος λειτουργούσε ως κρατικός οργανισμός και την περίοδο αυτή δεν έχει καταγραφεί κανένα σοβαρό σιδηροδρομικό ατύχημα.

Στη συνέχεια, από το έτος 2011 μέχρι σήμερα, δεν υπήρχε τηλεδιοίκηση παρά μόνον σε μερικά τμήματα τα τελευταία 2 χρόνια. Μεσολάβησε μια ιδιωτικοποίηση και έγιναν πολύνεκρα σιδηροδρομικά ατυχήματα.

Η ιδιωτικοποίηση αυτή δεν συνδυάστηκε με δημιουργία μιας αποτελεσματικής, παρεμβαίνουσας σε θέματα ασφάλειας, Ρυθμιστικής Αρχής. Αντιθέτως – λες και έγινε επί τούτου – λειτουργεί η ΡΑΣ απολύτως υποστελεχωμένη με μόνον 4 άτομα. Θα έλεγε κανείς ότι υπάρχει μόνον κατ’ όνομα.

Ας δούμε την ευρωπαϊκή εμπειρία. Δύο χώρες έχουν πλήρως ιδιωτικό σιδηρόδρομο: Η Σουηδία από 40ετίας με μια εξαιρετικά ισχυρή Ρυθμιστική Αρχή που έχει την ευθύνη της ασφάλειας με πολύ καλά αποτελέσματα και υψηλό δείκτη ικανοποίησης του επιβατικού κοινού. Αλλά πλήρως ιδιωτικό σιδηρόδρομο έχει και η Βρετανία, που όμως βρίσκεται σε μια πορεία επιστροφής στο κρατικό μοντέλο, ενώ το επιβατικό κοινό δείχνει χαμηλό δείκτη ικανοποίησης, τα δε ατυχήματα σαφώς και δεν είναι αμελητέα.

Στις υπόλοιπες χώρες της ΕΕ ιδιωτικές εταιρείες σιδηροδρόμων δραστηριοποιούνται σχεδόν αποκλειστικά στις εμπορευματικές μεταφορές, με κάποιες εξαιρέσεις σημειακών συνδέσεων όπως στην Ισπανία (Μαδρίτη – Βαρκελώνη) και στην Ολλανδία.

Το τραγικό δυστύχημα των Τεμπών στη χώρα μας ήταν επόμενο να ανοίξει έναν εξαιρετικά φορτισμένο δημόσιο διάλογο και να φανούν παθογένειες που δεν είχαν τύχει ανάδειξης μέχρι τώρα. Η θεσμικότητα δεν είναι το φόρτε της χώρας. Στο προαύλιο του Οργανισμού και του Υπουργείου εξελισσόταν ένα βίαιο ματς εργοληπτών και στελεχών υπηρεσιακών και πολιτικών για τα δικαιώματα προαίρεσης. Το πράγμα είχε εξηγήσεις. Μπορούσε εύκολα να τις αντιληφθεί κάποιος εάν επληροφορείτο π.χ. ότι ο αρμόδιος υπουργός αρνείτο πεισματικά να δεχθεί να συνεργαστεί με τον πρόεδρο του ΟΣΕ. Μέχρι που τον εκπαραθύρωσε έχοντας συναντηθεί μαζί του μόλις 30 λεπτά στην αρχή της θητείας και των δύο.

Αλλά και η περίφημη ιδιωτικοποίηση με μια ιταλική εταιρεία όπου η πιο διάσημη φωτογραφία του προέδρου της είναι αυτή ανάμεσα σε δύο καραμπινιέρους, όταν προσάγεται για να ακούσει την καταδίκη του σε 4 χρόνια φυλάκισης για σκάνδαλο χρηματισμού.

Και προκύπτουν άμεσα τα ερωτήματα: Εφερε η ιδιωτικοποίηση βελτίωση των υπηρεσιών; Οπωσδήποτε όχι. Μήπως των οικονομικών του κλάδου; Μακράν όχι, αφού πληρώνει το Δημόσιο συνεχώς για να μπορούν κάποιοι να λένε «ιδιωτικοποιήσαμε». Βελτιώθηκε η ασφάλεια; Μακάβριο αστείο. Βελτιώθηκε το επίπεδο παροχής υπηρεσιών προς τους επιβάτες; Απαντούν οι ίδιοι με καταιγισμό παραπόνων.

Η πεποίθησή μου είναι σαφής: Αμεση καταγγελία της κακής αυτής σύμβασης, μέχρι να γίνει τουλάχιστον η Ρυθμιστική Αρχή Σιδηροδρόμων αντάξια του ονόματός της.

Ο Χρίστος Βερελής ήταν υπουργός Μεταφορών την περίοδο 2000-2004.