Η αιματοβαμμένη σημαία – σύμβολο της εξέγερσης του Πολυτεχνείου το Νοέμβρη του 1973 έχει τη δική της ιστορία.
Κάθε επανάσταση, κάθε εξέγερση έχει τα δικά της σύμβολα. Η εξέγερση των φοιτητών ενάντια στη χούντα τον Νοέμβρη του 1973 στο Πολυτεχνείο, έχει το δικό της. Είναι η αιματοβαμμένη ελληνική σημαία που κάθε χρόνο μπαίνει στην κεφαλή της πορείας προς την πρεσβεία των ΗΠΑ.
Η σημαία – σύμβολο δεν βρίσκεται στα χέρια κάποιου οργάνου των φοιτητών. Βρίσκεται στα χέρια των φοιτητών της ΠΑΣΠ, της οργάνωσης που πρόσκειται στο ΠΑΣΟΚ.
Πριν αναφερθούμε στον λόγο που το σύμβολο αυτό βρίσκεται στα χέρια της ΠΑΣΠ, ας κάνουμε μια μικρή ιστορική αναδρομή.
Η σημαία αυτή, λοιπόν, ήταν μια από τις πολλές ελληνικές σημαίες που είχαν κρεμάσει οι φοιτητές στα κάγκελα του Πολυτεχνείου τις ημέρες της εξέγερσης το 1973. Με την εισβολή του τανκ, πολλοί ήταν οι φοιτητές που τραυματίστηκαν. Το αίμα τους «έβαψε» το προαύλιο του ιστορικού ιδρύματος, τα τσακισμένα κάγκελα, τα ρούχα τους, τις σημαίες και οτιδήποτε άλλο. Είναι γνωστές, άλλωστε, οι μαρτυρίες αυτόπτων μαρτύρων που ανέφεραν πως την επόμενη ημέρα, αστυνομικοί με μάνικες προσπαθούσαν να καθαρίσουν τον χώρο από τα αίματα.
Ο Τζώρτζης Αθανασιάδης και ο θρύλος για το πλύσιμο
Άρα η συγκεκριμένη σημαία δεν ήταν η μόνη που είχε πάνω της αίματα. Ήταν, όμως, η μόνη που διασώθηκε. Το ποιος ή ποια τη διέσωσε είναι (και μάλλον θα παραμείνει για πάντα) ένα μυστήριο. Ο μόνος που ήξερε ήταν ο εκδότης της «Βραδυνής» Τζώρτζης Αθανασιάδης. Στα δικά του χέρια βρέθηκε η σημαία. Του την πήγε κάποιος. Τίποτα περισσότερο.
Τα γραφεία της «Βραδυνής» ήταν τότε κοντά στο Πολυτεχνείο οπότε το μόνο που μπορούμε να υποθέσουμε είναι πως κάποιος πήρε τη σημαία στα χέρια του και προκειμένου να τη διασώσει την έδωσε στον Αθανασιάδη θεωρώντας πως θα είναι ασφαλής.
Ο Τζωρτζης Αθανασιάδης μετά την πτώση της χούντας και την αποκατάσταση της Δημοκρατίας, παρέδωσε την αιματοβαμμένη σημαία στην Εθνική Φοιτητική Ένωση Ελλάδος, την ΕΦΕΕ. Τα πρώτα χρόνια της μεταπολίτευσης η σημαία ήταν «χρεωμένη» στο Κεντρικό Συμβούλιο της Ένωσης. Ποτέ δεν βρισκόταν σε ένα σημείο. Για λόγους ασφαλείας οι φοιτητές που την κρατούσαν της άλλαζαν διαρκώς θέση.
Το μόνο δεδομένο είναι πως από τα χέρια του Αθανασιάδη η σημαία βρέθηκε σε εκείνα του τότε προέδρου της ΕΦΕΕ, Γιώργου Σταματάκη που άνηκε στην ΚΝΕ. Όταν η ΠΑΣΠ έγινε πρώτη δύναμη στην ΕΦΕΕ η σημαία παραδόθηκε στον Στέφανο Τζουμάκα, τότε πρόεδρο της φοιτητιώσας νεολαίας του ΠΑΣΟΚ.
Η περιπέτεια της σημαίας ξεκινάει όταν ουσιαστικά (και όχι τυπικά) παύει να υπάρχει η ΕΦΕΕ το 1980. Οι φοιτητές δεν μπόρεσαν να τα βρουν και να εκλέξουν νέο Κεντρικό Συμβούλιο και κάπως έτσι η σημαία βρέθηκε στα χέρια του τότε προέδρου της ΠΑΣΠ Χρήστου Παπουτσή, ο οποίος ήταν και ο τελευταίος πρόεδρος της ΕΦΕΕ.
Ο Παπουτσής στη συνέχεια την παρέδωσε στον Χατζημιχάλη και εκείνος με τη σειρά του (το 1982) στον Τσαμουργκέλη και από εκείνον (το 1987) στον Τόγια, μετέπειτα βουλευτή Βοιωτίας με το ΠΑΣΟΚ.
Η σημαία για πολλά χρόνια πήγαινε από σπίτι σε σπίτι και… «έζησε» πολλές περιπέτειες. Ο θρύλος, μάλιστα, θέλει να έχει πλυθεί κιόλας μια φορά όταν η μητέρα ενός φοιτητή την βρήκε κρυμμένη, θεώρησε πως τα σημάδια από το αίμα ήταν λεκέδες και την έβαλε στο πλυντήριο. Όσο… χαριτωμένη και αν είναι, πάντως, η συγκεκριμένη ιστορία, δεν είναι σίγουρο ότι ισχύει ή αν απλά είναι ένα πολιτικό ανέκδοτο που κυκλοφόρησε μεταξύ των φοιτητών ακριβώς για να δείξει την αστειότητα του να πηγαίνει η σημαία-σύμβολο μιας ολόκληρης εξέγερσης από σπίτι σε σπίτι.
Από ένα σημείο και μετά είναι γνωστό πως η σημαία φυλασσόταν στα γραφεία του ΠΑΣΟΚ στη Χαριλάου Τρικούπη που θεωρήθηκε το πιο ασφαλές μέρος. Το 2008, ωστόσο, ο τότε Γραμματέας του κόμματος Γιάννης Ραγκούσης την παρέδωσε και πάλι στην ΠΑΣΠ.
Το 2019 είναι η χρονιά που παραλίγο η σημαία να αλλάξει χέρια. Όπως είχε γίνει γνωστό τότε, τη φύλαξη εκείνη την περίοδο την είχαν αναλάβει τα μέλη της ΠΑΣΠ στην ΑΣΟΕΕ. Όταν οι συγκεκριμένοι φοιτητές προσχώρησαν στη νεολαία του ΣΥΡΙΖΑ λίγο έλειψε να πάρουν μαζί τους και τη σημαία του Πολυτεχνείου, κάτι που οι παραμένοντες στην ΠΑΣΠ (με μπόλικο παρασκήνιο και ισχυρές πιέσεις) κατάφεραν και απέτρεψαν κυριολεκτικά την τελευταία στιγμή.
Γιατί παραμένει στα χέρια της ΠΑΣΠ
Από τότε ακολουθείται το γνωστό… «πρωτόκολλο». Κάθε 17η Νοέμβρη η σημαία εμφανίζεται μπροστά από την κεντρική πύλη του ΕΜΠ λίγη ώρα αφότου έχει γίνει το προσκλητήριο νεκρών, στη συνέχεια μέσω της Ακαδημίας (ή τα γύρω στενά) μπαίνει στην κεφαλή της πορείας και πριν ξεκινήσουν οι υπόλοιποι διαδηλωτές, οι φοιτητές που την κρατάνε φτάνουν στην αμερικάνικη πρεσβεία, προχωρούν σε μια συμβολική διαμαρτυρία και στη συνέχεια δημιουργούν έναν τεχνητό συνωστισμό στη διάρκεια του οποίου η σημαία «χάνεται» μέσα σε κάποια τσάντα.
Αμέσως μετά, οι φοιτητές της ΠΑΣΠ φεύγουν από το σημείο χωρίς κανείς από τους παρευρισκόμενους να ξέρει πού είναι η σημαία η οποία επανεμφανίζεται ακριβώς έναν χρόνο αργότερα για να ακολουθηθεί ξανά το ίδιο «πρωτόκολλο».
Αν κάποιος ρωτήσει έναν φοιτητή της ΠΑΣΠ «γιατί η αιματοβαμμένη σημαία-σύμβολο μιας εξέγερσης, βρίσκεται στα χέρια μιας συγκεκριμένης φοιτητικής παράταξης» η απάντηση που θα λάβει είναι «και ποιος να την έχει;».
Η ΠΑΣΠ στηρίζει την «αιχμαλωσία» της σημαίας στο γεγονός ότι δεν υπάρχει ΕΦΕΕ και αδιαφορεί για τις φωνές που λένε πως πρέπει να παραδοθεί στους ανθρώπους του Συνδέσμου Φυλακισθέντων και Εξορισθέντων Αγωνιστών (ΣΦΕΑ) ή στην Πρυτανεία του ΕΜΠ.
Κατά καιρούς η σπουδάζουσα νεολαία του ΠΑΣΟΚ έχει δεχθεί σκληρή κριτική αλλά η απάντηση είναι πάντα ίδια: «Ας συγκροτηθεί ξανά ΚΣ της ΕΦΕΕ και εμείς θα την παραδώσουμε την επόμενη ημέρα». Βέβαια, αυτό είναι μάλλον απίθανο να συμβεί αν σκεφτεί κανείς πως οι φοιτητικές νεολαίες δεν μπορούν καν να συμφωνήσουν στην έκδοση κοινών αποτελεσμάτων στις φοιτητικές εκλογές. Υπάρχει, βέβαια, και το άλλο που ολοκληρώνει τον όλο παραλογισμό.
Οι νεολαίοι της ΠΑΣΠ, αφού παραδέχονται πως το σύμβολο αυτό δεν ανήκει σε μια παράταξη αλλά σε ολόκληρη τη νεολαία, σε ολόκληρο τον λαό, λένε πως εάν και εφόσον συγκροτηθεί ξανά κάποια στιγμή το ΚΣ της ΕΦΕΕ θα πρέπει και η ΠΚΣ (η φοιτητική παράταξη του ΚΚΕ) να παραδώσει τη σφραγίδα της ιστορικής ΕΦΕΕ και κυρίως τα πρακτικά από τις συνεδριάσεις της ταραγμένης περιόδου πριν και μετά την εξέγερση!
Και επειδή αυτό είναι σχεδόν σίγουρο πως δεν πρόκειται να συμβεί, ο παραλογισμός και το κρυφτό είναι δεδομένο πως θα συνεχιστεί και τα επόμενα χρόνια.
Φωτογραφία Eurokinissi
