Του Νίκου Ιγγλέση

Η Κυβέρνηση αλλά και συνολικά το κυρίαρχο ελληνικό πολιτικό σύστημα έχουν ως στρατηγική επιλογή τους τη διατήρηση του status quo σε σχέση με την Τουρκία. Επιδιώκουν, δηλαδή, να παραμείνουν τα πράγματα ως έχουν σήμερα. Αυτό το θεωρούν και το επικοινωνούν ως εθνική επιτυχία. Ακολουθούν ουσιαστικά κατευναστική πολιτική  (ελάχιστες φορές, υποτίθεται, αποτρεπτική). Επιθυμούν αποκλιμάκωση, επαφές, διάλογο και «μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης» προκειμένου, όπως φαντασιώνονται, όλες οι μονομερείς απαιτήσεις της Άγκυρας να διευθετηθούν με τις μικρότερες δυνατόν απώλειες για τον Ελληνισμό.

Οι ελληνικές κυβερνήσεις διαχρονικά, επιδιώκοντας να διατηρήσουν το status quo, δεν αναλαμβάνουν πολιτικές και διπλωματικές πρωτοβουλίες παρά μόνο αμυντικές απέναντι στις αντίστοιχες τουρκικές. Δυστυχώς, σ’ όλα τα σημαντικά θέματα η Άγκυρα βρίσκεται πάντα ένα βήμα μπροστά από την Αθήνα και τη Λευκωσία. Χαρακτηριστική περίπτωση το παράνομο Τουρκολιβυκό Μνημόνιο (2019) και η εν συνεχεία μερική οριοθέτηση ΑΟΖ Ελλάδος – Αιγύπτου (2020). Οι δύο οριοθετημένες ζώνες υπερκαλύπτονται, καθιστώντας πρακτικά την περιοχή αμφισβητούμενη.

«Ο πολεμιστής είναι δυνατός όταν αναγκάζει τον εχθρό να του απαντήσει. Είναι αδύναμος όταν αυτός απαντάει στον εχθρό» Σουν Τσου.

Η στρατηγική επιλογή του status quo με την Τουρκία αποστερεί από την Ελλάδα τη δυνατότητα άσκησης των κυριαρχικών δικαιωμάτων της, ιδίως αυτών που προβλέπονται από το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας, ενώ δεν αμφισβητείται η κατοχή, από τον τουρκικό στρατό, του 37,5% του εδάφους της Κυπριακής Δημοκρατίας. Το status quo, όπως έχει διαμορφωθεί σήμερα, λειτουργεί εις βάρος των βραχυπρόθεσμων αλλά και μακροπρόθεσμων συμφερόντων του Ελληνισμού, γι’ αυτό πρέπει να ανατραπεί.

Τα χωρικά ύδατα

Από το 1995, η Τουρκία, με απόφαση της Εθνοσυνέλευσής της, απειλεί την Ελλάδα ότι αν επεκτείνει τα χωρικά ύδατά της πέραν των 6 ν.μ. στο Αιγαίο, όπως έχει το μονομερές δικαίωμα από το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας, αυτό θα αποτελέσει αιτία πολέμου (casus belli). Οι εξαρτημένες, φοβικές και ηττοπαθείς κυβερνήσεις στην Αθήνα υποκύπτουν επί 27 χρόνια στον τουρκικό εκβιασμό. Τα 6 ν.μ. έχουν καταστεί, εκ των πραγμάτων, status quo στο ελληνοτουρκικό σύστημα. Η Ελλάδα επιβάλλεται να ανατρέψει το status quo και να επεκτείνει μονομερώς τα χωρικά ύδατά της στα 12 ν.μ. σ’ όλες τις ακτές της (ηπειρωτικές και νησιωτικές) στο Αιγαίο Πέλαγος καθώς και στις νότιες νησιωτικές ακτές της στην Ανατολική Μεσόγειο, από την Κρήτη μέχρι το Καστελόριζο. Πριν από την επέκταση των χωρικών υδάτων πρέπει να γίνει το κλείσιμο των κόλπων και η χάραξη ευθειών γραμμών βάσης από τις οποίες θα υπολογιστεί το εύρος των 12 ν.μ.

Της επέκτασης των χωρικών υδάτων θα ακολουθήσει και η επέκταση του εναέριου χώρου από τα σημερινά 10 στα 12 ν.μ. ώστε να πάψει να υφίσταται το «ελληνικό παράδοξο», δηλαδή, η έκταση των χωρικών υδάτων να μην ταυτίζεται με αυτήν του εναέριου χώρου. Όλων αυτών των ενεργειών πρέπει να προηγηθεί σημαντική διπλωματική προεργασία και ετοιμότητα των ενόπλων δυνάμεων για αντιμετώπιση των τουρκικών αντιδράσεων.

Η Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη (ΑΟΖ)

Με την επέκταση των χωρικών υδάτων στα 12 ν.μ. παύει να υφίσταται ουσιαστικό θέμα οριοθέτησης ΑΟΖ στο Αιγαίο. Με τα 12 ν.μ. το 71,5% των υδάτων θα ανήκουν στην Ελλάδα (λόγω των χιλιάδων νησιών και νησίδων), το 8,7% στην Τουρκία και το 19,8% θα μείνουν ανοικτή θάλασσα (διεθνή ύδατα). Η Τουρκία θα δικαιούται μόνο μια μικρής έκτασης ΑΟΖ μεταξύ Λήμνου και Λέσβου (στην έξοδο των Στενών) και δύο πολύ περιορισμένες λωρίδες ΑΟΖ μεταξύ Λέσβου-Χίου και Χίου-Ικαρίας. Το συντριπτικά μεγαλύτερο ποσοστό του 19,8% της ανοικτής θάλασσας (Βόρειο Αιγαίο και Κρητικό Πέλαγος) θα καταστεί ελληνική ΑΟΖ γιατί θα περικλείεται από ελληνικά χωρικά ύδατα. Η Τουρκία, σύμφωνα με το Δίκαιο της Θάλασσας, δεν μπορεί να διεκδικήσει ΑΟΖ σε θάλασσα στην οποία δεν έχουν προβολή τα χωρικά ύδατά της. Η ΑΟΖ αποτελεί προέκταση των χωρικών υδάτων μέχρι 200 ν.μ. από τα ίδια σημεία βάσης από τα οποία προσμετρώνται τα χωρικά ύδατα.

Η Ελλάδα αρκεί να ανακηρύξει (με κατάθεση συντεταγμένων) τη συνολική  ΑΟΖ της και δε χρειάζεται να ζητάει από την Τουρκία (δε θα το κάνει ποτέ) την οριοθέτησή της στο Αιγαίο προκειμένου να ασκήσει τα κυριαρχικά δικαιώματά της στην εκμετάλλευση του υπεδάφους (π.χ. υδρογονάνθρακες), του βυθού (π.χ. πολυμεταλλικοί κόνδυλοι) και των υπερκείμενων υδάτων (π.χ. αλιεία).

Η Γεωγραφία και το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας δεν επιτρέπουν ουσιαστικά στην Άγκυρα να διεκδικεί ΑΟΖ στο Αιγαίο. Αυτό το γνωρίζουν οι Τούρκοι, γι’ αυτό ισχυρίζονται ότι όλα τα νησιά δεν έχουν δικαιώματα σε θαλάσσιες ζώνες πέραν από τα σημερινά χωρικά ύδατα των 6 ν.μ. Πρόκειται για μια «α λα τούρκα» ερμηνεία του Δικαίου της Θάλασσας σύμφωνα με τα συμφέροντά τους.

Στην Ανατολική Μεσόγειο και ειδικότερα από τις νότιες ακτές της Ρόδου (όπου φτάνει η μερική οριοθέτηση με την Αίγυπτο) επιβάλλεται να γίνει οριοθέτηση με την Κυπριακή Δημοκρατία, συμπεριλαμβανομένης της επήρειας του Συμπλέγματος του Καστελόριζου. Η Αίγυπτος στη συνέχεια θα κληθεί, αν επιθυμεί, να ολοκληρώσει την οριοθέτηση της ΑΟΖ με την Ελλάδα. Με την Κυπριακή Δημοκρατία την έχει οριοθετήσει συνολικά.

Με τις δύο αυτές ενέργειες στο Αιγαίο και την Α. Μεσόγειο, η Ελλάδα, εφαρμόζοντας απόλυτα τις πρόνοιες του Διεθνούς Δικαίου της Θάλασσας, ακυρώνει το τουρκικό αφήγημα της «Γαλάζιας Πατρίδας» που χωρίζει το Αιγαίο στη μέση (25^ος Μεσημβρινός) και διεκδικεί  υφαλοκρηπίδα στην Α. Μεσόγειο, με την υποτιθέμενη σύμπραξη του μορφώματος της Βόρειας Κύπρου, μέχρι τα όρια της αιγυπτιακής ΑΟΖ.

Θαλάσσιες ζώνες (χωρικά ύδατα, ΑΟΖ κλπ) δικαιούνται μόνο τα διεθνώς αναγνωρισμένα κράτη όχι μια κατεχόμενη περιοχή, όχι μια κοινότητα. Η αυτοαποκαλούμενη «Τουρκική Δημοκρατία της Βόρειας Κύπρου» δεν είναι διεθνώς αναγνωρισμένο κράτος (την έχει αναγνωρίσει μόνο η Τουρκία).

Το υπάρχον κυρίαρχο πολιτικό σύστημα στην Αθήνα και Λευκωσία, εξαρτημένο, ενδοτικό και φοβικό, δεν μπορεί και δε θέλει να ρισκάρει μια «πολιτική των ορίων». Δεν τολμάει να αμφισβητήσει το status quo που έχει διαμορφωθεί από την Άγκυρα και προτιμάει θα θυσιάζει τα κυριαρχικά δικαιώματα και τους οικονομικούς πόρους του Ελληνισμού νομίζοντας ότι έτσι κερδίζει την ειρήνη. Κολοσσιαία γεωστρατηγική αφέλεια. Όταν δεν κατοχυρώνεις, με κάθε δυνατό τρόπο, αυτό που δικαιούσαι τότε θα το κατοχυρώσει ο εχθρός σου. Αυτό κάνει ήδη η Τουρκία εδώ και χρόνια.

Ένα κράτος-έθνος είναι κυρίαρχο, ελεύθερο και ασφαλές όταν δεν αναγκάζεται να θυσιάζει τα νόμιμα συμφέροντά του προκειμένου να αποφύγει τον πόλεμο. Στο τέλος δε θα  αποφύγει τον πόλεμο και θα τον διεξάγει υπό τις δυσμενέστερες συνθήκες.

Υ.Γ. Ανατροπή του status quo πρέπει να γίνει και στην Κύπρο. Η πολιτική των κυρίαρχων πολιτικών δυνάμεων στην Αθήνα και τη Λευκωσία περί Διζωνικής Δικοινοτικής Ομοσπονδίας πρέπει να αντικατασταθεί με μια στρατηγική απελευθέρωσης της κατεχόμενης Βόρειας Κύπρου. Οι Συμφωνίες Ζυρίχης-Λονδίνου έχουν παύσει να ισχύουν με ευθύνη της Τουρκίας, αφού δεν προέβλεπαν την ύπαρξη ανεξάρτητου κράτους («ΤΔΒΚ») σε ένα τμήμα του εδάφους της Κύπρου. Στο θέμα της ανατροπής του status quo στην Κύπρο θα αναφερθούμε σε προσεχές άρθρο.

Πηγή : www.ellinikiantistasi.gr