Φόβοι για νέο θερμό καλοκαίρι με την Τουρκία, όπως το 2020, ενώ σε αυξημένη ετοιμότητα είναι ο στρατός στα νησιά
Η συνάντηση του Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν πριν από ενάμιση μήνα στην Κωνσταντινούπολη είχε καταλήξει σε συμφωνία για μορατόριουμ στο Αιγαίο, την οποία τότε το Μαξίμου προέβαλε ως ένα σημαντικό κέρδος.
Συμφωνία η οποία όμως ακυρώθηκε με το μπαράζ υπερπτήσεων μαχητικών αεροσκαφών της Τουρκίας πάνω από ελληνικά νησιά, με αποτέλεσμα πλέον να εκφράζονται φόβοι για ένα ακόμη θερμό καλοκαίρι στο Αιγαίο, όπως αυτό του 2020.
Ο Ερντογάν βέβαια είχε θέσει και κατά τη συνάντηση εκείνη τις γνωστές παράλογες απαιτήσεις της Άγκυρας, η οποία λόγω του πολέμου στην Ουκρανία βλέπει τη γεωπολιτική της θέση να αναβαθμίζεται και τη Δύση, δηλαδή βασικά τις ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ, να τη “φλερτάρει” ξανά, παρότι δεν εφαρμόζει καμία από τις κυρώσεις σε βάρος της Ρωσίας και κρατά ανοιχτούς διαύλους με τη Μόσχα.
Μία από τις βασικές απαιτήσεις της Τουρκίας είναι λοιπόν η αποστρατιωτικοποίηση των νησιών του Αιγαίου. Και λίγο πριν τη συνάντηση Μητσοτάκη- Μπάιντεν στο Λευκό Οίκο το ρεκόρ παραβιάσεων από την τουρκική αεροπορία φαίνεται πως έχει ως στόχο ακριβώς να επαναφέρει την απαίτηση αυτή. Το επιχείρημα της Άγκυρας άλλωστε είναι ότι προχωρά σε υπερπτήσεις πάνω από τα νησιά επειδή είναι στρατιωτικοποιημένα.
Το σίριαλ των υπερπτήσεων βεβαίως είχε ξεκινήσει και συνεχιζόταν καθ’ όλη τη διάρκεια του Απριλίου, αφού αποτελεί μία διαχρονική τακτική της Τουρκίας. Προχθές όμως σημειώθηκε ιστορικό ρεκόρ με 41 υπερπτήσεις σε μία ημέρα, ο μεγαλύτερος αριθμός από τη Μεταπολίτευση και διπλάσιος για παράδειγμα σε σχέση με τις 23 υπερπτήσεις σε μία ημέρα που είχαν πραγματοποιηθεί το Νοέμβριο, όταν η Κύπρος ξεκινούσε γεωτρήσεις.
Και όχι μόνο η συνάντηση Μητσοτάκη- Ερντογάν ακυρώθηκε στην πράξη (γεγονός για το οποίο δεν έκρυψε χθες την ενόχληση του ο πρωθυπουργός), αλλά όπως αναφέρθηκε η αναβάθμιση της διεθνούς θέσης της Τουρκίας λόγω της ουκρανικής κρίσης έχει ανοίξει τις επεκτατικές διαθέσεις της Άγκυρας, που έχει εισβάλλει στο Ιράκ και συνεχίζει τη δράση της στη βόρεια Συρία.
Στην προκλητικότητα αυτή η Αθήνα αντιδρά με κάθε διπλωματικό μέσο, παράλληλα με την αντιμετώπιση στο στρατιωτικό πεδίο. Το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών προέβη σε δύο διαβήματα διαμαρτυρίας προς την Τουρκία μέσα σε δύο ημέρες. Σε σύσκεψη προχθές στο ΓΕΑ μεταξύ άλλων αποφασίστηκε να ακυρωθεί η πρόσκληση που είχε λάβει η Τουρκία για να λάβει μέρος στη νατοϊκή άσκηση Tiger Meet η οποία φέτος φιλοξενείται στην 116 Πτέρυγα Μάχης του Αράξου και την 335 Μοίρα.
Ο κ. Μητσοτάκης χθες επικοινώνησε με τον ΓΓ του ΝΑΤΟ, Γενς Στόλτενμπεργκ, ενώ προφανώς έθεσε το ζήτημα και στην αποχαιρετιστήρια συνάντηση του με τον απερχόμενο πρέσβη των ΗΠΑ, Τζέφρι Πάιατ, όπως και ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας στο γεύμα προς τιμήν του Αμερικανού διπλωμάτη.
Εν τω μεταξύ το Μαξίμου διέρρεε και ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Γιάννης Οικονόμου, επιβεβαίωνε ότι “παγώνουν” τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης. Τα οποία όμως ήταν ουσιαστικά έτσι κι αλλιώς παγωμένα, αφού κανένα ραντεβού δεν είχε κλειστεί από το υπουργείο Άμυνας.
Στη συνέχεια το ΓΕΕΘΑ διέρρεε ότι ενεργοποιήθηκε η αντιαεροπορική άμυνα στα νησιά του Αιγαίου. Προκύπτει βεβαίως η απορία: Τα αντιαεροπορικά συστήματα που υπάρχουν στα ελληνικά νησιά δεν είναι ούτως ή άλλως ενεργά για την προστασία της χώρας; Προφανώς και είναι. Προς τι τότε αυτή η διαρροή πολεμικής ετοιμότητας;
Ο πρώτος λόγος είναι καθαρά επικοινωνιακός, όπως και με τα ΜΟΕ. Η κυβέρνηση θέλει να προλάβει κριτική και από το εσωτερικό της Νέας Δημοκρατίας ότι η Τουρκία “αλωνίζει” ανενόχλητη πάνω από τα ελληνικά νησιά.
Ο δεύτερος λόγος είναι διπλωματικός: Όταν η Άγκυρα μιλά για αποστρατιωτικοποίηση των νησιών του Αιγαίου, εννοεί απόσυρση των αντιαεροπορικών συστημάτων, που έχουν βεληνεκές τέτοιο ώστε να μπορούν να απειλήσουν το εσωτερικό της Τουρκίας. Πρόκειται κυρίως για ρωσικά συστήματα, όπως οι TOR M1. Και με αφορμή τον πόλεμο στην Ουκρανία, οι ΗΠΑ μέσω του ΝΑΤΟ μπορούν να βρουν αφορμή να κάνουν το τουρκικό χατήρι, ζητώντας από την Αθήνα να διαθέσει τα συστήματα αυτά για την άμυνα του Κίεβου.
Ήδη η κυβέρνηση έχει αρνηθεί να στείλει στην Ουκρανία τους S300 και έχει διαμηνύσει ότι δεν μπορεί να διαθέσει κανένα σύστημα απαραίτητο για την άμυνα της χώρας. Με την προβολή λοιπόν της ενεργοποίησης της αντιαεροπορικής άμυνας στα νησιά του Αιγαίου, η Αθήνα διαμηνύει και προς τους Αμερικανούς ότι τα συστήματα αυτά είναι απαραίτητα εκεί που βρίσκονται, αφού η χώρα απειλείται από την -κατά τα άλλα σύμμαχο στο ΝΑΤΟ- Τουρκία.
Ο κ.Μητσοτάκης θα έχει βεβαίως την ευκαιρία να θέσει την προκλητική στάση της Τουρκίας, που “ανάβει και πάλι φωτιές” στη νοτιανατολική πτέρυγα του ΝΑΤΟ την ώρα που η συμμαχία στην πραγματικότητα βρίσκεται σε “πόλεμο δι’ αντιπροσώπων” (proxy war) με τη Ρωσία, τόσο κατά τη συνάντηση του με τον πρόεδρο των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν στις 16 Μαϊου, όσο και κατά την ομιλία του στο Κογκρέσο των ΗΠΑ την επόμενη ημέρα, κατόπιν πρόσκλησης της πρόεδρου της Βουλής των Αντιπροσώπων, Νάνσι Πελόζι.
Οι κινήσεις της Ελλάδας απέναντι στις απειλές Ερντογάν
-Πρώτο βήμα: Ο Κυριάκος Μητσοτάκης ενημέρωσε τον ΓΓ του ΝΑΤΟ για τις Τουρκικές προκλήσεις ζητώντας να σταματήσουν άμεσα.
“Κατέστησα σαφές στον Γενικό Γραμματέα Stoltenberg ότι αυτού του είδους η συμπεριφορά εκ μέρους ενός συμμάχου του ΝΑΤΟ στη νοτιοανατολική πτέρυγα της Συμμαχίας, είναι απολύτως απαράδεκτη. Υπονομεύει την ευρωπαϊκή ασφάλεια καθώς και την ενότητα του σκοπού του ΝΑΤΟ σε μια εποχή που, μεταξύ των μελών του ΝΑΤΟ, είναι απαραίτητο για όλους μας να παραμείνουμε ενωμένοι, καθώς αντιμετωπίζουμε τη συνεχιζόμενη επίθεση της Ρωσίας στην Ουκρανία” δήλωσε ο Πρωθυπουργός, τονίζοντας ότι η συμπεριφορά αυτή υπονομεύει και την πρόσφατη πρόοδο που σημειώθηκε κατά τη συνάντησή του με τον Ερντογάν.
-Το υπουργείο Εξωτερικών προχώρησε σε έντονο διάβημα διαμαρτυρίας προς τον Τούρκο πρέσβη, το δεύτερο μέσα σε λίγες ώρες
“Η συνεχιζόμενη τουρκική προκλητική και παραβατική συμπεριφορά, η οποία παραβιάζει την ελληνική κυριαρχία, είναι απολύτως καταδικαστέα και απαράδεκτη…” επισημαίνεται.
-Τρίτο βήμα: Η Αθήνα “πάγωσε” τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης τα οποία η Τουρκία χρησιμοποιεί προσχηματικά ως δήθεν κίνηση καλής θέλησης. “Οι ενέργειες αυτές συνιστούν απαράδεκτη πρόκληση που δεν μένει αναπάντητη, ούτε στο πεδίο, ούτε στο διπλωματικό επίπεδο. Είναι απολύτως σαφές ότι, υπό τις συνθήκες αυτές, δεν είναι πρόσφορο το κλίμα, για να γίνουν οι συναντήσεις για τα ΜΟΕ” δήλωσε ο Κυβερνητικός Εκπρόσωπος Γιάννης Οικονόμου.
