Τα χρόνια της ανόδου και της επικράτησης του ναζισμού έχουν μείνει στην Ιστορία ως μια εποχή σημαδεμένη από απίστευτη βαρβαρότητα, απανθρωπιά και καταστροφή. Το γεγονός αυτό επισκιάζει μια άλλη πραγματικότητα, ότι ο ναζισμός δεν πρόβαλε ποτέ ως διακηρυγμένο στόχο του την καταστροφή και τη βαρβαρότητα. Αντίθετα, αν επικράτησε και κατάφερε να βρει συμμάχους και υποστηρικτές, ήταν με την υπόσχεση ενός καλύτερου κόσμου, ενός καλύτερου μέλλοντος για την ανθρωπότητα. Το όραμα μιας ανθρωπότητας “καθαρής” από τα κάθε είδους “μιάσματα”, με την εξάλειψη όσων ανήκουν στις “κατώτερες” φυλές, Εβραίους, μαύρους, γύφτους, αλλά επίσης και μιας ανθρωπότητας ρωμαλέας και υγιούς, σωματικά και πνευματικά, χωρίς αναπηρία, χωρίς σωματική ή ψυχική ασθένεια. Με ό,τι είχε ορίσει η κυρίαρχη εξουσία ως “αναπηρία” ή “ασθένεια”, και με το κατάλληλο επιστημονικό υπόβαθρο, ως βάση και ως δικαιολογία. Και, όπως συμβαίνει πάντα, εκτός από αυτούς που υπηρετούσαν το καθεστώς ορμώμενοι από ιδιοτελή κίνητρα (οι συνειδητοί απατεώνες/εγκληματίες) υπήρχαν και αυτοί που πραγματικά πίστευαν στο μεγαλείο και την ορθότητα αυτών των στόχων (οι χρήσιμοι ηλίθιοι).
Χάριν αυτού του λαμπρού μέλλοντος, αυτού του συλλογικού καλού της κοινωνίας, ο άνθρωπος έπρεπε να πάψει να θεωρείται ως άτομο και ως προσωπικότητα, αλλά μόνο ως γρανάζι ή εξάρτημα μιας καλοκουρδισμένης μηχανής. Αυτή η θεώρηση του ανθρώπου είναι που επέτρεψε να συμβούν όλα τα εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας, έχοντας μάλιστα την υποστήριξη ή έστω την ανοχή μεγάλου μέρους των απλών πολιτών, στη Γερμανία – και όχι μόνο. Σε μεγάλο βαθμό, η ανοχή ή υποστήριξη του καθεστώτος από τον απλό κόσμο δεν οφειλόταν σε άγνοια των απεχθών εγκλημάτων, αλλά στην “απο-ανθρωποποίηση” (δηλαδή τη στέρηση της ανθρώπινης ιδιότητας) συγκεκριμένων κατηγοριών ανθρώπων – αυτών που όριζε το καθεστώς, με τα δικά του κριτήρια. Αυτή η θεώρηση του ανθρώπου ως αντικειμένου ή εξαρτήματος (ελαττωματικού εν προκειμένω) και όχι απλώς ως “εχθρού”, είναι που επιτρέπει να του φερθείς με τον πιο απάνθρωπο τρόπο, χωρίς κανένα συναίσθημα συμπόνιας, χωρίς καθόλου τύψεις, όπως κανείς δεν νιώθει τύψεις όταν πετά ένα ελαττωματικό εξάρτημα για να το αντικαταστήσει με ένα νέο και γερό.
Το 1940 η πολεμική μηχανή που είχαν στήσει οι δυνάμεις του Άξονα έμοιαζε ακατανίκητη. Οι χώρες η μια μετά την άλλη είτε υπέκυπταν ηττημένες στη μάχη, είτε παραδίδονταν θεωρώντας μάταιο να επιχειρήσουν να αντισταθούν απέναντι σε μια υπέρτερη δύναμη. Τίποτα δεν έδειχνε να μπορεί να σταματήσει αυτήν την επέλαση, και το μαύρο πέπλο του ναζισμού είχε σκεπάσει σχεδόν ολόκληρη την Ευρώπη. Οι υποστηρικτές με υπερηφάνεια και αλαζονεία και οι αντίπαλοι με θλίψη και απογοήτευση, είχαν πιστέψει ότι χτίζεται μια αυτοκρατορία που θα διαρκέσει χίλια χρόνια.
Κι όμως, αυτή η πανίσχυρη αυτοκρατορία, αυτή η ακατανίκητη πολεμική μηχανή, δεν διήρκεσε πάνω από 5 - 6 χρόνια! Η ήττα της ήταν συντριπτική και ήρθε ακριβώς από αυτούς που το καθεστώς είχε υποβαθμίσει σε “μη-ανθρώπους”: τους ίδιους τους λαούς! Ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος δεν ήταν ένας πόλεμος των μεγαλοστρατηγών και των ηγετών, αλλά ένας πόλεμος των ίδιων των λαών, των απλών ανθρώπων, που αρνήθηκαν τον ρόλο του “εξαρτήματος” που τους επεφύλασσε το καθεστώς και διεκδίκησαν μια καλύτερη ανθρωπότητα – με τους δικούς τους όρους! Αυτός ο πόλεμος δεν ήταν απλώς ένας πόλεμος “κατά” του φασισμού/ναζισμού, αλλά ένας πόλεμος “υπέρ”: Υπέρ της δημοκρατίας, υπέρ των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, υπέρ του αυτεξούσιου και της αξίας του ανθρώπου ως τέτοιου. Γι’ αυτό και δεν οδήγησε απλώς στην ήττα του Χίτλερ και του Μουσολίνι, αλλά σε μια τεράστια νίκη των ίδιων των λαών!
Βγαίνοντας από τη φωτιά του Β’ ΠΠ, η ανθρωπότητα ορκίστηκε να μην ξαναζήσει ποτέ τις φρικαλεότητες των ναζί. Στη βάση αυτή θεμελιώθηκε το σύγχρονο κράτος δικαίου και όλο αυτό το σύστημα κανόνων – αξιών, που αποκαλούμε Διεθνές Δίκαιο. Η βάση αυτού του συστήματος είναι η αναγνώριση της αξίας του ανθρώπου ως υπέρτατης αξίας και η απαγόρευση της εργαλειοποίησής του για την επίτευξη οποιουδήποτε σκοπού. Εκεί έγκειται ο σεβασμός στην ιδιωτική ζωή, η απαγόρευση των βασανισμών, της εφαρμογής ιατρικών πειραματισμών και της άσκησης οποιασδήποτε ιατρικής πράξης χωρίς την προηγούμενη ενημέρωση και συναίνεση του ατόμου. Όλα αυτά δηλαδή, που οι σύγχρονοι νοσταλγοί και αναβιωτές του ναζισμού προσπαθούν να καταργήσουν για να εγκαθιδρύσουν μια νέα ολοκληρωτική εξουσία, μια νέα αυτοκρατορία στα πρότυπα και τα χνάρια της ναζιστικής, αλλά με παγκόσμια εμβέλεια και με πολύ πιο εξελιγμένα μέσα παρακολούθησης, επιβολής και καταστολής.
Και τώρα όπως και τότε, προβάλλεται ως διακηρυγμένος στόχος το “καλό της ανθρωπότητας”. Και τώρα όπως και τότε, υπάρχουν οι συνειδητοί απατεώνες και οι χρήσιμοι ηλίθιοι που τους πιστεύουν. Και τώρα όπως και τότε, υπάρχει η απαραίτητη υποστήριξη από τη μεριά των καθεστωτικών επιστημόνων. Και τώρα όπως και τότε, το καθεστώς φαντάζει παντοδύναμο και η αντίσταση μάταιη.
Και τώρα όπως και τότε, οι λαοί θα δώσουν την απάντηση και ο Άνθρωπος θα βγει νικητής!
Αθήνα, 27 Οκτωβρίου 2021
Η Πολιτική Γραμματεία του ΕΠΑΜ