Η εκτόξευση των τιμών ενέργειας είναι αναπόφευκτη μετά την διακοπή των προμηθειών ρωσικού φυσικού αερίου διαμέσου της Ουκρανίας από την αρχή του έτους κάτι που για την Ελλάδα θα είχε αποφευχθεί εάν δεν είχει χάσει την τελευταία μεγάλη ευκαιρία να είναι εταίρος στην μεταφορά του «γαλάζιου χρυσού» υλοποιώντας την συμφωνία κατασκευής αγωγού που θα συνέδεε την Ελλάδα απευθείας με την Ρωσία.
Αναφερόμαστε στην μεγάλη ιστορική συμφωνία του Παν. Λαφαζάνη, υπουργού Παραγωγικής ανασυγκρότησης, Ενέργειας, Περιβάλλοντος και Αγροτικής Ανάπτυξης στην πρώτη κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ και του τότε Υπουργού Ενέργειας της Ρωσικής Ομοσπονδίας Αλέξανδρου Νόβακ για την κατασκευή του «Νότιου Ευρωπαϊκού Αγωγού».
Η κατασκευή του θα χρηματοδοτούνταν από την κρατική ρωσική «Τράπεζα Ανάπτυξης και Διεθνών Οικονομικών Υποθέσεων».
Αυτός ο τεράστιος “Νότιος ευρωπαϊκός αγωγός”, με ετήσια χωρητικότητα 47 δισ. κυβικά μέτρα φυσικού αερίου, του οποίου η κατασκευή θα ολοκληρώνετο στα τέλη του 2019 (τώρα θα λειτουργούσε κανονικότατα) και η ιδιοκτησία του θα ανήκε 50-50% σε Ελλάδα και Ρωσία, θα μετέφερε μέσω Μαύρης Θάλασσας, ευρωπαϊκής Τουρκίας και της χώρας μας, φυσικό αέριο προς Ιταλία, Βαλκάνια και Κεντρική Ευρώπη, παρακάμπτοντας τον ουκρανικό διάδρομο.
Η Ελλάδα με βάση αυτόν τον αγωγό θα μπορούσε, όπως τώρα η Γερμανία με τον Nord Stream, να εξασφαλίζει με μακροπρόθεσμα συμβόλαια από την Ρωσία, μέσα στη σημερινή κρίση, πέντε έως εφτά φορές φθηνότερο φυσικό αέριο σε σχέση με τις τιμές που η Ρωσία πουλάει στην ευρωπαϊκή και διεθνή αγορά, ενώ το ελληνικό δημόσιο θα είχε εισπράξεις εκατοντάδων εκατομμυρίων ετησίως από τα τέλη διέλευσης του αγωγού!
Σημειώνεται ότι όταν λειτουργούσε ο Nord Stream η Γερμανία λόγω του αγωγού και των μακροπρόθεσμων προνομιακών συμβολαίων, προμηθεύονταν το ρωσικό φυσικό αέριο 5-7 φορές φθηνότερα απ’ τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες!
Εκεί οφείλονταν το γερμανικό οικονομικό «θαύμα».
Η Ελλάδα θα μπορούσε να έχει τα ίδια προνόμια όμως έχασε την ευκαιρία της δύο φορές, μία με τον South Stream που δρομολογούσε η κυβέρνηση του Κώστα Καραμανλή το 2009 και «έθαψε» ο Γ.Α.Παπανδρέου και την δεύτερη με την μη υλοποιηθήσα συμφωνία Λαφαζάνη-Νόβακ.
Ακολουθεό όλόκληρο το μνημόνιο συνεργασίας για τον αγωγό που υπέγραψαν Λαφαζάνης-Νόβακ για να γνωρίζουν άπαντες πως η χώρα βρέθηκε σε αυτή την δυσχερή θέση γιατί το κυρίαρχο ελληνικό πολιτικό σύστημα δεν σκέφτεται με βάση τα εθνικά συμφέροντα:
«Υπογράφηκε σήμερα από τον υπουργό Παραγωγικής Ανασυγκρότησης Περιβάλλοντος και Ενέργειας Παναγιώτη Λαφαζάνη και από τον υπουργό Ενέργειας της Ρωσικής Ομοσπονδίας Alexander Novak, το Μνημόνιο Συνεργασίας για την κατασκευή και λειτουργία του αγωγού με ρωσικό φυσικό αέριο που θα περάσει μέσα από το ελληνικό έδαφος και ονομάζεται Νότιος Ευρωπαϊκός Αγωγός.
Επίσης υπογράφηκε μεταξύ του υπουργού Παραγωγικής Ανασυγκρότησης Περιβάλλοντος και Ενέργειας Παναγιώτη Λαφαζάνη και του προέδρου της κρατικής ρώσικης «Τράπεζας Ανάπτυξης και Διεθνών Οικονομικών Υποθέσεων, (Vnesheconombank-VEB)» Βλαντιμίρ Ντιμίτριεφ Κοινή Δήλωση για την υποστήριξη του έργου.
Η συμφωνία Ρωσίας – Ελλάδας για τον αγωγό
Το Υπουργείο Παραγωγικής Ανασυγκρότησης, Περιβάλλοντος και Ενέργειας της Ελληνικής Δημοκρατίας και το Υπουργείο Ενέργειας της Ρωσικής Ομοσπονδίας, εφεξής αποκαλούμενα ως τα Μέρη, σε μια προσπάθεια να ενδυναμωθεί η ευρωπαϊκή ενεργειακή ασφάλεια μέσω της διαφοροποίησης οδεύσεων φυσικού αερίου στις Ευρωπαϊκές αγορές, με πρόθεση να ενισχυθεί η αμοιβαία επωφελή συνεργασία, προκειμένου να διασφαλιστεί η σταθερότητα εφοδιασμού της Ελληνικής Δημοκρατίας με φυσικό αέριο από τη Ρωσική Ομοσπονδία καθώς και τη δυνατότητα μεταφοράς του φυσικού αερίου προς τις τρίτες χώρες με την πρόθεση να υποστηρίξει ένα νέο σύστημα αγωγών φυσικού αερίου που θα ξεκινά από τη Ρωσική Ομοσπονδία και θα διέρχεται μέσω της Μαύρης Θάλασσας και του εδάφους της Τουρκικής Δημοκρατίας και μέσω του εδάφους της Ελληνικής Δημοκρατίας ως διαμετακομιστή (Νότιος Ευρωπαϊκός Αγωγός) με σκοπό να εφοδιάζει με φυσικό αέριο τις ευρωπαϊκές χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Ελληνικής Δημοκρατίας, με σκοπό την ανάπτυξη ευνοϊκών συνθηκών για τον σχεδιασμό, την κατασκευή και τη λειτουργία του Νότιου Ευρωπαϊκού Αγωγού σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία λαμβάνοντας υπόψη τις Διεθνείς Συνθήκες και Οργανισμούς στους οποίους η Ελληνική Δημοκρατία και η Ρωσική Ομοσπονδία είναι συμβαλλόμενα μέρη ή μέλη, και ειδικότερα, τη Συμφωνία της 30ής Ιουνίου 1993 για την προώθηση και την αμοιβαία προστασία των επενδύσεων, τη Συμφωνία της 26ης Ιουνίου 2000 για την αποφυγή διπλής φορολογίας και την αποτροπή φοροδιαφυγής αναφορικά με τους φόρους εισοδήματος και κεφαλαίου, καθώς και τη Συμφωνία της 29ης Απριλίου 2008 για την συνεργασία κατά την κατασκευή και εκμετάλλευση αγωγού φυσικού αερίου στο έδαφος της Ελληνικής Δημοκρατίας συμφώνησαν τα εξής:
Άρθρο 1
Οι Όροι που χρησιμοποιούνται στο παρόν μνημόνιο (συμπεριλαμβανομένου του προοιμίου) έχουν την ακόλουθη έννοια:
«Νότιος Ευρωπαϊκός Αγωγός» σημαίνει το τμήμα εντός της επικράτειας της Ελληνικής Δημοκρατίας του νέου συστήματος αγωγών φυσικού αερίου που προσδιορίζεται στην παράγραφο 4 του προοιμίου του παρόντος Μνημονίου,
«Έργο» σημαίνει ο σχεδιασμός, η χρηματοδότηση, η κατασκευή και η λειτουργία και η συντήρηση του Νότιου Ευρωπαϊκού Αγωγού, ο οποίος θα αποτελείται από αγωγούς, σταθμούς συμπίεσης, καθώς και κάθε άλλη υποδομή που είναι αναγκαία για τη λειτουργία του Νότιου Ευρωπαϊκού Αγωγού
«Ιδρυτικά Μέρη» είναι ο Έλληνας Ιδρυτής που θα καθοριστεί από την Ελληνική πλευρά και ο Ρώσος Ιδρυτής που θα καθοριστεί από τη Ρωσική πλευρά, με σκοπό την από κοινού σύσταση της «Εταιρείας Ειδικού Σκοπού».
«Εταιρεία Ειδικού Σκοπού» σημαίνει η εταιρεία που θα ιδρυθεί από τα Ιδρυτικά Μέρη της Ελλάδας και της Ρωσίας, υπό τη δικαιοδοσία που θα συμφωνηθεί από τα Ιδρυτικά Μέρη, με σκοπό την ολοκλήρωση του Έργου.
Άρθρο 2
1. Τα Μέρη θα διευκολύνουν την υλοποίηση του Έργου από την Εταιρεία Ειδικού Σκοπού, συμπεριλαμβανομένης και της διευκόλυνσης όλων των διαδικασιών για να διασφαλιστεί ότι η φάση κατασκευής του Έργου θα ξεκινήσει το 2016 και η έναρξη της λειτουργίας του Νότιου Ευρωπαϊκού Αγωγού θα ξεκινήσει έως το τέλος του 2019.
2. Τα Μέρη θα συνεργάζονται μεταξύ τους για να παρέχουν σταθερές, διαφανείς και χωρίς διακρίσεις συνθήκες για την υλοποίηση και την εκτέλεση του Έργου.
3. Τα Μέρη δεν ευθύνονται για οποιαδήποτε ενέργεια της Εταιρείας Ειδικού Σκοπού και των Ιδρυτικών Μερών της όσον αφορά στην υλοποίηση και την εκτέλεση του Έργου.
Άρθρο 3
1. Η Ρώσικη πλευρά θα διευκολύνει την Εταιρεία Ειδικού Σκοπού για την απόκτηση της αναγκαίας χρηματοδότησης για την υλοποίηση και την εκτέλεση του Έργου σύμφωνα με τα αποτελέσματα της Μελέτης Σκοπιμότητας που θα εκπονηθεί σε συνέχεια της υπογραφής του παρόντος Μνημονίου, και η οποία χρηματοδότηση θα δοθεί με την εγγύηση του οικονομικού οφέλους της διέλευσης φυσικού αερίου από τον Νότιο Ευρωπαϊκό Αγωγό.
2. Τα Μέρη θα διευκολύνουν την Εταιρεία Ειδικού Σκοπού ώστε τρίτα μέρη που θα υποδειχθούν από τον Ρώσο Ιδρυτή να δεσμεύσουν έως 100 % της χωρητικότητας του αγωγού για ποσότητες φυσικού αερίου που θα διέρχονται μέσω της ελληνικής επικράτειας, μεταξύ των σημείων εισόδου και εξόδου του Νότιου Ευρωπαϊκού Αγωγού.
3. Η Ελληνική πλευρά θα προσφέρει κάθε έννομη στήριξη, για την έγκαιρη ολοκλήρωση όλων των απαραίτητων διαδικασιών ώστε η Εταιρεία Ειδικού Σκοπού να λάβει κάθε σχετική άδεια ή μελέτη που απαιτείται από την ισχύουσα νομοθεσία, συμπεριλαμβανομένων αδειών σχετικά με την όδευση του Νότιου Ευρωπαϊκού Αγωγού, την κατασκευή, την περιβαλλοντική και λειτουργική αδειοδότηση καθώς και την σύνδεση με το Ελληνικό Σύστημα Μεταφοράς Φυσικού Αερίου και την διασύνδεση με συστήματα φυσικού αερίου τρίτων κρατών.
Άρθρο 4
1. Ο Νότιος Ευρωπαϊκός Αγωγός θα έχει ετήσια χωρητικότητα έως 47 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα φυσικού αερίου στο σημείο εισόδου της Ελληνικής Δημοκρατίας. Η όδευση και επακριβείς τεχνικές παράμετροι του Νότιου Ευρωπαϊκού Αγωγού, συμπεριλαμβανομένων της πίεσης, της διαμέτρου του αγωγού κ.α. θα καθορισθούν στη βάση της Μελέτης Σκοπιμότητας.
2. Η Ελληνική πλευρά θα χορηγήσει στο Έργο το καθεστώς έργου εθνικής προτεραιότητας ή κάποιου ισοδύναμου καθεστώτος.
Άρθρο 5
1. Η Εταιρεία Ειδικού Σκοπού θα είναι ο ιδιοκτήτης του Νότιου Ευρωπαϊκού Αγωγού.
2. Η Εταιρεία Ειδικού Σκοπού και τα Ιδρυτικά Μέρη της θα φέρουν αποκλειστική ευθύνη για το κόστος της υλοποίησης και εκτέλεσης του Έργου, συμπεριλαμβανομένου του κόστους σύστασης της Εταιρείας Ειδικού Σκοπού και της προαναφερθείσας Μελέτης Σκοπιμότητας που θα καθορίσει τις τεχνικές και οικονομικές παραμέτρους του Έργου, αναλογικά με την συμμετοχή των Ιδρυτικών Μερών στο ιδρυτικό κεφάλαιο της Εταιρείας Ειδικού Σκοπού.
3. Τα Ιδρυτικά Μέρη της Εταιρείας Ειδικού Σκοπού (μέτοχοι) θα έχουν τα ακόλουθα μερίδια την ημέρα της σύστασής της: Ο Έλληνας Ιδρυτής 50% και ο Ρώσος Ιδρυτής 50%.
4. Νέοι μέτοχοι μπορούν να προσκληθούν στην Εταιρεία Ειδικού Σκοπού κατόπιν κοινής απόφασης των Ιδρυτικών Μερών, βάσει των αρχών της διακυβέρνησης της Εταιρείας Ειδικού Σκοπού.
Άρθρο 6
Τα Μέρη συμφωνούν ότι, εφόσον απαιτείται, θα εκκινήσουν τις απαραίτητες διαδικασίες προκειμένου να τροποποιήσουν κατάλληλα την Συμφωνία μεταξύ της Κυβέρνησης της Ελληνικής Δημοκρατίας και της Κυβέρνησης της Ρωσικής Ομοσπονδίας, που υπεγράφη στις 29 Απριλίου 2008 για την συνεργασία κατά την κατασκευή και εκμετάλλευση αγωγού φυσικού αερίου στο έδαφος της Ελληνικής Δημοκρατίας.
Άρθρο 7
1. Διαφορές σχετικά με την ερμηνεία ή την εφαρμογή του παρόντος Μνημονίου θα επιλύονται μέσω της διπλωματικής οδού.
2. Το παρόν Μνημόνιο θα εφαρμοστεί κατόπιν της υπογραφής του από τα Μέρη.
3. Το παρόν Μνημόνιο μπορεί να τροποποιηθεί με την έγγραφη συγκατάθεση των Μερών.
4. Το παρόν Μνημόνιο δεν αποτελεί διεθνή σύμβαση ή οποιοδήποτε άλλο έγγραφο νομικά δεσμευτικό και, ως εκ τούτου, δεν δημιουργεί δικαιώματα ή υποχρεώσεις που διέπονται από το διεθνές δίκαιο.
Υπεγράφη στην Αγία Πετρούπολη στις 19 Ιουνίου 2015, σε 2 αντίγραφα στην ελληνική, ρωσική και αγγλική γλώσσα. Σε περίπτωση διαφοράς στην ερμηνεία των όρων του Μνημονίου, θα υπερισχύει το αγγλικό κείμενο.
Για το Υπουργείο Ενέργειας της Ρωσικής Ομοσπονδίας
Alexander Novak
Υπουργός Ενέργειας Για το Υπουργείο Παραγωγικής Ανασυγκρότησης, Περιβάλλοντος και Ενέργειας της Ελληνικής Δημοκρατίας
Παναγιώτης Λαφαζάνης
Υπουργός Παραγωγικής Ανασυγκρότησης, Περιβάλλοντος και Ενέργειας.
