Η ρωσική Gazprom ανακοίνωσε σήμερα ότι οι εξαγωγές αερίου προς την Ευρώπη μέσω της Ουκρανίας σταμάτησαν από τις 08:00 (ώρα Μόσχας, 07:00 ώρα Ελλάδας) καθώς έπαυσε η ισχύς της συμφωνίας διαμετακόμισης.
Η ισχύς της πενταετούς συμφωνίας διαμετακόμισης αερίου ανάμεσα στη Ρωσία και την Ουκρανία εξέπνευσε τις πρώτες ώρες της 1ης Ιανουαρίου 2025 και το Κίεβο έχει επανειλημμένα δηλώσει πως δεν πρόκειται να παρατείνει τη συμφωνία όσο διαρκεί ο πόλεμος.
«Λόγω της επανειλημμένης και σαφώς εκφρασμένης άρνησης της ουκρανικής πλευράς να ανανεώσει αυτές τις συμφωνίες, η Gazprom δεν έχει από την 1η Ιανουαρίου 2025 την τεχνική και νομική δυνατότητα να προμηθεύει αέριο για διαμετακόμιση μέσω του εδάφους της Ουκρανίας», αναφέρει η Gazprom σε δήλωση που δημοσιοποίησε μέσω του Telegram.
«Από τις 8:00 ώρα Μόσχας, η προμήθεια ρωσικού αερίου για μεταφορά μέσω του εδάφους της Ουκρανίας δεν πραγματοποιείται».
Το κλείσιμο της παλαιότερης οδού του ρωσικού αερίου προς την Ευρώπη με υπαιτιότητα της Ουκρανίας αλλά και της ΕΕ, θα αναγκάσει τις ευρωπαϊκές χώρες να είναι πλήρως εξαρτημένες ενεργειακά από τις ΗΠΑ και να προμηθεύονται το πανάκριβο αμερικανικό LNG.
Όλοι στην Ελλάδα θυμούνται τι είχε συμβεί στην χώρα το 2022 όταν εκτινάχθηκε η τιμή των καυσίμων και του ρεύματος σε τέτοιο βαθμό που οι Έλληνες αντιμετώπισαν σοβαρά προβλήματα επιβίωσης.
Πάντως η Ρωσία εξακολουθεί να εξάγει αέριο μέσω του αγωγού TurkStream που βρίσκεται στο βυθό της Μαύρης Θάλασσας αλλά και μέσω του αζερικού ΤΑΡ.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση διπλασίασε τις προσπάθειές της «να μειώσει την εξάρτησή της από τη ρωσική ενέργεια» μετά το ξέσπασμα της στρατιωτικής σύγκρουσης στην Ουκρανία το 2022 αναζητώντας εναλλακτικές πηγές.
Έτσι σταμάτησε να αγοράζει το φθηνό ρωσικό αέριο στις ποσότητες που το αγόραζε πριν, με αποτέλεσμα να χάσει την πρόσβαση στην φθηνή ενέργεια.
Το αποτέλεσμα ήταν να καταρρεύσουν οι ευρωπαϊκές οικονομίες και ιδιαίτερα, η γερμανική αλλά και η γαλλική.
Πλέον δεν είναι ανταγωνιστικές ενώ σε ότι αφορά τους Γερμανούς και τις αυτοκινητοβιομηχανίες τους, οι Κινέζοι τους έχουν κυριολεκτικά διαλύσει, καθώς έχουν κατακτήσει το μεγαλύτερο μερίδιο της αγοράς στα ηλεκτρικά αυτοκίνητα.
Το ζήτημα τώρα είναι τι θα συμβεί στην Ελλάδα. Θα συνεχίσει να αγοράζει ρωσικό LNG όπως σοφά έπραξε η κυβέρνηση Μητσοτάκη μετά το «ηλεκτροσόκ» του 2022 ή θα στραφεί ξανά στους Αμερικανούς τώρα που λειτουργεί πλήρως ο σταθμός υγροποιημένου αερίου της Αλεξανδρούπολης;
Σε τι τιμές θα πουλάνε τώρα οι Αμερικανοί; Όπως το 2022; Αν γίνει αυτό πάλι οι Έλληνες θα χρειάζονται έναν μισθό για να πληρώσουν ένα λογαριασμό ρεύματος.
Η κυβέρνηση Μητσοτάκη θα καταρρεύσει μέσα σε λίγους μήνες. Οι Έλληνες δεν έχουν άλλο «λίπος» να κάψουν, τουλάχιστον όχι η πλειοψηφία τους.
Αν πάλι η κυβέρνηση συνεχίσει να αγοράζει ρωσικό LNG θα πρέπει να βρει τρόπο να προσπεράσει τις αμερικανικές κυρώσεις και να πληρώνει την Gazprom.
Για παράδειγμα η Κίνα δεν έχει πρόβλημα να το κάνει αυτό αλλά με την Ελλάδα δεν είναι τόσο απλό, αλλά θα πρέπει να παρθούν αποφάσεις με βάση το εθνικό συμφέρον και το συμφέρον των πολιτών.
Η Ελλάδα θα πρέπει να είναι έτοιμη να πληρώσει πολύ περισσότερα εάν απορρίψει το ρωσικό αέριο για πολιτικούς λόγους, δήλωσε πρόσφατα ο Ρώσος πρεσβευτής στην Ελλάδα Αντρέι Μασλόφ σε συνέντευξή του στο ρωσικό Sputnik.
Εννοούσε μία νέα εκτίναξη τιμών σε καύσιμα και ηλεκτρικό ρεύμα όπως είχε συμβεί το 2022, όταν η κυβέρνηση Μητσοτάκη αγόραζε αμερικανικό LNG έως και 5 φορές ακριβότερα από ότι το ρωσικό αέριο!
Οι Ηνωμένες Πολιτείες έθεσαν στην Ευρώπη τελεσίγραφο να εγκαταλείψει τους ρωσικούς ενεργειακούς πόρους έως το 2027.
Για το σκοπό αυτό, συγκεκριμένα, κατασκευάστηκε τερματικός σταθμός LNG στην Αλεξανδρούπολη και τέθηκε σε λειτουργία πριν από τρεις μήνες.
«Η ελληνική κυβέρνηση τονίζει συνεχώς δημόσια το καθήκον της εγκατάλειψης του ρωσικού φυσικού αερίου. Δεν μπορώ να κρίνω πόσο δυνατό είναι αυτό.
Η Αθήνα προσπάθησε να αντικαταστήσει τις ρωσικές προμήθειες με το πιο ακριβό LNG από άλλες χώρες, αλλά αυτό είχε ως αποτέλεσμα την εκρηκτική αύξηση των τιμών των καυσίμων.
«Οι Έλληνες πολίτες αναγκάστηκαν ξαφνικά να πληρώσουν εξωφρενικούς λογαριασμούς για φυσικό αέριο και ηλεκτρικό ρεύμα», είπε ο Μασλόφ.
Η απειλή της Σλοβακίας να διακόψει την παροχή ηλεκτρικής ενέργειας στην Ουκρανία, εάν το Κίεβο σταματήσει τη διαμετακόμιση ρωσικού φυσικού αερίου προς την Κεντρική Ευρώπη μπορεί να περιπλέξει κι άλλο τα πράγματα.
«Μετά την 1η Ιανουαρίου, θα αξιολογήσουμε την κατάσταση και τα πιθανά ανταποδοτικά μέτρα κατά της Ουκρανίας”, αναφέρει ο πρωθυπουργός της Σλοβακίας Ρόμπερτ Φίτσο σε βίντεο που αναρτήθηκε στο Facebook το βράδυ της Παρασκευής.
“Εάν είνα απαραίτητο, θα σταματήσουμε την παροχή ηλεκτρικής ενέργειας που χρειάζεται επειγόντως η Ουκρανία κατά τη διάρκεια διακοπών του δικτύου [ηλεκτροδότησης]”.
Απαντώντας η Πολωνία διεμήνυσε ότι είναι έτοιμη να αυξήσει τις εξαγωγές ηλεκτρικής ενέργειας προς την Ουκρανία, εάν η Σλοβακία πραγματοποιήσει την απειλή της.
Αξιωματούχος της Βαρσοβίας ο οποίος δεν κατονομάζεται, δήλωσε στο Bloomberg, ότι η πολωνική κυβέρνηση είναι έτοιμη να ενισχύσει την εγχώρια παραγωγή ενέργειας για να αντισταθμίσει τυχόν ανισορροπίες που θα υποστεί το πιεσμένο σύστημα της Ουκρανίας το οποίο έχει υποστεί τεράστιες καταστροφές από τα ρωσικά πλήγματα.
Η μεγαλύτερη ανησυχία για τους traders φυσικού αερίου είναι ο ρυθμός με τον οποίο αδειάζουν οι αποθήκες, καθώς τα αποθέματα της Ευρώπης εξαντλούνται γρήγορα.
Ήδη τα ποσοστά πληρότητας είναι στο περίπου 75%, ένα επίπεδο το οποίο πέρυσι είχε καταγραφεί έναν μήνα αργότερα.
Εάν είναι αλήθεια ότι φέτος αναμένεται σκληρός χειμώνας θα υπάρξει σοβαρό πρόβλημα στην θέρμανση αλλά και στο χτίσιμο νέων αποθεμάτων για το 2025.
Τα συμβόλαια για το επόμενο καλοκαίρι αυξήθηκαν πρόσφατα πάνω από αυτά για το χειμώνα 2025-26, γεγονός που θα καταστήσει πιο δαπανηρή την αναπλήρωση της αποθήκευσης ενόψει της επόμενης περιόδου θέρμανσης.
«Η αγορά θα αντιμετωπίσει πρόκληση να επιστρέψει σε άνετα επίπεδα αποθήκευσης τον χειμώνα του 2025-2026», δήλωσε νωρίτερα αυτό το μήνα ο Anatol Feygin, επικεφαλής εμπορικός διευθυντής στην αμερικανική εταιρεία εξαγωγής αερίου Cheniere Energy Inc.
Η Ρωσία μπορεί να παραδώσει φυσικό αέριο στην Ευρώπη μέσω Τουρκίας, αν και η χωρητικότητα σε αυτή τη διαδρομή δεν μπορεί να αντισταθμίσει πλήρως το πιθανό έλλειμμα για το επόμενο έτος.
Η Ρωσία στέλνει επίσης υγροποιημένο φυσικό αέριο. Στην πραγματικότητα, η Ευρωπαϊκή Ένωση εισήγαγε μια ποσότητα ρεκόρ ρωσικού LNG φέτος.
Από τον Μάρτιο, ωστόσο, τα ρωσικά πλοία LNG δεν θα επιτρέπεται πλέον να χρησιμοποιούν ευρωπαϊκά λιμάνια για να μεταφέρουν το φορτίο τους σε άλλα πλοία που ταξιδεύουν εκτός ΕΕ.
Αυτό μπορεί να σημαίνει περισσότερη ρωσική παραμονή LNG στην Ευρώπη, σύμφωνα με το BloombergNEF.
Η Ευρώπη θα πρέπει ολοένα και περισσότερο να ανταγωνίζεται την Ασία για φορτία LNG από παγκόσμιους παραγωγούς.
Όταν οι τιμές του φυσικού αερίου πέφτουν, οι αναδυόμενες ασιατικές αγορές αυξάνουν τις αγορές.
Όλα αυτά σημαίνουν πλήρη εξάρτηση από τους Αμερικανούς οι οποίοι είναι γνωστό εκ φιλοσοφίας δεν πουλάνε ποτέ φθηνά καθώς τους αρέσει να εκμεταλλεύονται την θέση ισχύος όταν την έχουν.
Τα hedge funds στοιχηματίζουν ότι οι τιμές θα αυξηθούν. Αυτό δεν είναι καλό για τους Ευρωπαίους πολίτες.
Δεν θα είναι καλό ούτε για τις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις.
Η Gazprom δήλωσε το Σάββατο ότι θα σταματήσει επίσης τις προμήθειες φυσικού αερίου στη Μολδαβία από την 1η Ιανουαρίου, επικαλούμενη το απλήρωτο χρέος της υποψήφιας προς ένταξη χώρας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία έχει λάβει έκτακτα μέτρα καθώς προετοιμάζεται για διακοπές ρεύματος.
Η Gazprom ανέφερε ότι διατηρεί το δικαίωμα να λάβει περαιτέρω μέτρα, συμπεριλαμβανομένης της λύσης της σύμβασής της με τη Moldovagaz, τον κύριο φορέα εκμετάλλευσης φυσικού αερίου της Μολδαβίας, στην οποία η ρωσική εταιρεία κατέχει το πλειοψηφικό μερίδιο, αναφέρει το energypress.gr.
Η διακοπή του φυσικού αερίου θα σταματήσει τις προμήθειες στο εργοστάσιο παραγωγής ενέργειας Kuciurgan, το μεγαλύτερο της χώρας, το οποίο βρίσκεται στην αυτόνομη ρωσόφωνη περιοχή της Υπερδνειστερίας .
Η Gazprom προμηθεύει το εργοστάσιο Kuciurgan που λειτουργεί με φυσικό αέριο, το οποίο παράγει ηλεκτρική ενέργεια που τροφοδοτεί σημαντικό τμήμα της Μολδαβίας.
Το εργοστάσιο ιδιωτικοποιήθηκε το 2004 από αξιωματούχους της Υπερδνειστερίας και αργότερα πουλήθηκε σε μια ρωσική κρατική εταιρεία.
Η Μολδαβία, δεν αναγνωρίζει την ιδιωτικοποίηση, όπως και δεν αναγνωρίζει την Υπερδνειστερία ως ανεξάτητη δημοκρατία.
Νωρίτερα αυτό το μήνα, το κοινοβούλιο της Μολδαβίας ψήφισε υπέρ της επιβολής κατάστασης έκτακτης ανάγκης στον ενεργειακό τομέα λόγω των φόβων ότι η Ρωσία θα μπορούσε να αφήσει τη Μολδαβία χωρίς επαρκή ενέργεια αυτόν τον χειμώνα.
Η Gazprom είπε ότι η Μολδαβία χρωστάει σχεδόν 709 εκατομμύρια δολάρια για προηγούμενες προμήθειες φυσικού αερίου.
Τα μέλη της ΕΕ και του ΝΑΤΟ, η Ουγγαρία και η Σλοβακία έχουν διατηρήσει στενούς δεσμούς με το Κρεμλίνο.
Η Ρωσία παραδίδει αέριο στην Ευρώπη μέσω δύο οδών αφότου μια σειρά υποβρύχιων εκρήξεων το 2022 κατέστρεψε τον αγωγό Nord Stream που μετέφερε αέριο στη βόρεια Γερμανία μέσω της Βαλτικής Θάλασσας.
Ο αγωγός TurkStream κάτω από τη Μαύρη Θάλασσα και η ηπειρωτική επέκταση του Balkan Stream τροφοδοτούν τη Βουλγαρία, τη Σερβία και την Ουγγαρία.
Οι προμήθειες μέσω Ουκρανίας βασίζονταν σε πενταετές συμβόλαιο που υπέγραψε η ουκρανική εταιρεία Naftogaz και η εταιρεία εκμετάλλευσης αγωγών GTSOU με τον ρωσικό κολοσσό Gazprom το 2019, η οποία πλέον έληξε.
Τα επίσημα στοιχεία ανεβάζουν τον όγκο φυσικού αερίου που μεταφέρθηκε μέσω αυτής της διαδρομής το 2023 σε 14,65 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα, ελαφρώς λιγότερο από το ήμισυ του συνόλου του ρωσικού φυσικού αερίου που ρέει στην Ευρώπη.
