Εισηγήσεις για δραστικά μέτρα έναντι του Ιράν δέχεται ο εκλεγμένος πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ άμα τη αναλήψει της προεδρίας, όπως αναφέρει η Wall Street Journal.
Συγκεκριμένα, η ομάδα συμβούλων του Τραμπ, κρίνει πως τα οικονομικά μέτρα δεν είναι αρκετά για να ανασχεθεί η δράση της Τεχεράνης και εισηγούνται στοχευμένα αεροπορικά χτυπήματα σε πυρηνικές εγκαταστάσεις.
Οι στρατιωτικές επιλογές, οι οποίες αυτή τη στιγμή εξετάζονται από την ομάδα του Τραμπ, φαίνεται να έχουν λάβει ώθηση μετά από τις πρόσφατες αποκαλύψεις για την επιτάχυνση του πυρηνικού προγράμματος του Ιράν. Παράλληλα, η αποδυνάμωση του Ιράν στην περιοχή, μετά την πτώση του συμμάχου του Μπασάρ αλ-Άσαντ στη Συρία και τα πλήγματα κατά της Χεζμπολάχ και της Χαμάς από το Ισραήλ, έχουν εντείνει τις εσωτερικές συζητήσεις στην Ουάσινγκτον.
Η ανησυχία του Τραμπ για πιθανή «πυρηνική ενίσχυση» του Ιράν, όπως αναφέρθηκε στις συνομιλίες του με τον Ισραηλινό πρωθυπουργό Μπέντζαμιν Νετανιάχου, έχει ωθήσει την ομάδα του να επεξεργαστεί στρατηγικές που να αποτρέπουν αυτό το ενδεχόμενο χωρίς να οδηγήσουν σε έναν νέο πόλεμο. Η πιθανότητα να βρεθεί η Αμερική σε άμεση σύγκρουση με το Ιράν μέσω στρατιωτικών επιδρομών είναι ένας κίνδυνος που απασχολεί σοβαρά τη νέα διοίκηση.
Όπως αναφέρει η αμερικανική εφημερίδα, το Ιράν διαθέτει επαρκείς ποσότητες εμπλουτισμένου ουρανίου, αρκετές για την κατασκευή έως και τεσσάρων πυρηνικών βομβών, σύμφωνα με αμερικανικές εκτιμήσεις. Ενώ η χώρα δεν φαίνεται να κατασκευάζει πυρηνικά όπλα αυτή τη στιγμή, η πρόσφατη έρευνα και οι δοκιμές της έχουν αυξήσει την ετοιμότητά της για ένα τέτοιο βήμα.
Η ομάδα του Τραμπ σχεδιάζει τη δεύτερη φάση της στρατηγικής «Μέγιστης Πίεσης», η οποία κατά την πρώτη θητεία του προέδρου περιλάμβανε αυστηρές οικονομικές κυρώσεις. Αυτή τη φορά, η στρατηγική αναμένεται να ενσωματώσει στρατιωτικά μέτρα για την ενίσχυση της πίεσης προς το Ιράν, διατηρώντας ωστόσο τις οικονομικές κυρώσεις.
Δύο βασικές επιλογές έχουν τεθεί υπό συζήτηση: Η πρώτη αφορά την ενίσχυση της στρατιωτικής παρουσίας των ΗΠΑ στη Μέση Ανατολή, με αποστολή περισσότερων στρατευμάτων, πολεμικών αεροσκαφών και πλοίων, καθώς και την πώληση προηγμένων όπλων στο Ισραήλ, όπως βομβών για την καταστροφή πυρηνικών καταφυγίων. Η δεύτερη επιλογή περιλαμβάνει την απειλή για στρατιωτική δράση σε συνδυασμό με κυρώσεις για την προώθηση μιας διπλωματικής λύσης.
Η στρατιωτική επιλογή και το δίλημμα του Τραμπ
Ο Τραμπ έχει δηλώσει την πρόθεσή του να αποφύγει μια κλιμάκωση στη Μέση Ανατολή, αν και αναγνώρισε ότι η πιθανότητα ενός πολέμου με το Ιράν δεν μπορεί να αποκλειστεί.
Ωστόσο, η νέα διοίκηση φαίνεται να είναι διχασμένη σχετικά με τη στρατιωτική προσέγγιση, καθώς η τελική απόφαση αναμένεται να εξαρτηθεί από τις συζητήσεις με περιφερειακούς συμμάχους, όπως το Ισραήλ, αλλά και από τα δεδομένα που θα προκύψουν από διαβαθμισμένες πληροφορίες.
Πολλοί ειδικοί τονίζουν ότι ο Τραμπ διαθέτει μια μοναδική ευκαιρία να δράσει κατά του πυρηνικού προγράμματος του Ιράν, δεδομένης της αποδυνάμωσης του καθεστώτος της Τεχεράνης. Ο Μαρκ Ντουμπόβιτς, διευθύνων σύμβουλος του Ιδρύματος για την Υπεράσπιση της Δημοκρατίας, υποστηρίζει ότι αν υπάρχει χρόνος για την εξουδετέρωση του πυρηνικού προγράμματος του Ιράν, αυτός είναι τώρα.
Οι αντιδράσεις και οι γεωπολιτικές επιπτώσεις
Η επιλογή στρατιωτικής δράσης από την κυβέρνηση Τραμπ θα αποτελούσε σημαντική αλλαγή στην πολιτική των ΗΠΑ απέναντι στο Ιράν. Κατά τη διάρκεια της διοίκησης Ομπάμα, το πυρηνικό ζήτημα αντιμετωπίστηκε μέσω της πολυμερούς συμφωνίας του 2015 (Κοινό Ολοκληρωμένο Σχέδιο Δράσης – JCPOA), η οποία περιόριζε προσωρινά τις πυρηνικές δραστηριότητες του Ιράν. Η διοίκηση Μπάιντεν προσπάθησε να αναβιώσει τη συμφωνία, αλλά οι διαπραγματεύσεις απέτυχαν.
Το Ισραήλ, αν και έχει εξετάσει το ενδεχόμενο επιθέσεων στις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν, έχει αποφύγει να δράσει μονομερώς, κυρίως λόγω των αμερικανικών προειδοποιήσεων. Ωστόσο, υπό τη διοίκηση Τραμπ, το Ισραήλ ενδέχεται να λάβει πράσινο φως για να προχωρήσει σε στρατιωτική δράση με την υποστήριξη των ΗΠΑ.
Αξίζει να σημειωθεί ότι μια επίθεση στο Ιράν ενδέχεται να προκαλέσει έντονες αντιδράσεις, τόσο από την Τεχεράνη όσο και από τη διεθνή κοινότητα. Το Ιράν έχει δηλώσει ότι σε περίπτωση επίθεσης θα εκδιώξει τους επιθεωρητές του ΟΗΕ και θα αποχωρήσει από τη Συνθήκη Μη Διάδοσης των Πυρηνικών Όπλων, ανοίγοντας τον δρόμο για την κατασκευή πυρηνικών όπλων.
Η διπλωματική οδός και οι προκλήσεις
Ο νέος πρόεδρος του Ιράν, Μαχμούντ Πεζεσκιάν, έχει εκφράσει την πρόθεσή του να μειώσει τις εντάσεις με τις ΗΠΑ και να προωθήσει διαπραγματεύσεις για μια νέα πυρηνική συμφωνία. Ωστόσο, η Τεχεράνη έχει καταστήσει σαφές ότι δεν θα διαπραγματευτεί υπό πίεση και δεν θα λάβει μονομερή μέτρα για τον περιορισμό του πυρηνικού της προγράμματος.
