Στην τελική ευθεία, αλλά με αρκετά ανοιχτά θέματα, βρίσκονται οι διαπραγματεύσεις στην ΕΕ για το νέο Σύμφωνο για τη Μετανάστευση και το Άσυλο. Το απόγευμα ξεκίνησαν οι διαπραγματεύσεις μεταξύ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, των εκπροσώπων των κρατών-μελών και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, οι οποίες θα συνεχιστούν και αύριο Τρίτη, με την ελπίδα να βγει λευκός καπνός εντός της εβδομάδας.

Τα πέντε υπό διαπραγμάτευση νομοθετικά κείμενα του Συμφώνου είναι η διαχείριση ασύλου και μετανάστευσης, οι διαδικασίες ασύλου, η αντιμετώπιση καταστάσεων κρίσης και ανωτέρας βίας, το φιλτράρισμα (screening) μεταναστών και το σύστημα καταγραφής Eurodac. Σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, ενώ έχει σημειωθεί πρόοδος και στους πέντε αυτούς φακέλους, σημαντικά ζητήματα παραμένουν ανεπίλυτα. Μερικά από αυτά είναι η εξαίρεση των οικογενειών με ανήλικα τέκνα κάτω των 12 ετών από τις συνοριακές διαδικασίες – κάτι το οποίο ζητά το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, οι κανόνες διαδικασίας του Δουβλίνου, η διάρκεια κράτησης μεταναστών στα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ, αλλά και ο ορισμός της «εργαλειοποίησης» μεταναστών και η αντιμετώπισή της.

Η Πρόεδρος της Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, μετά το πέρας των εργασιών της Συνόδου Κορυφής στις Βρυξέλλες στις 15 Δεκεμβρίου, είχε εμφανιστεί αισιόδοξη ότι μια πολιτική συμφωνία για τους νέους κανόνες στη μετανάστευση και το άσυλο στην ΕΕ, είναι εφικτή πριν από το τέλος του 2023. Την ίδια αισιοδοξία εκφράζει και η Ισπανική Προεδρία του Συμβουλίου της ΕΕ. Εάν ωστόσο δεν υλοποιηθούν αυτές οι προσδοκίες, θα πρέπει οπωσδήποτε η συμφωνία να επιτευχθεί μέσα στους δύο πρώτους μήνες του 2024, για να προλάβει στη συνέχεια το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο να προχωρήσει στην τελική έγκριση του νέου Συμφώνου πριν από τις ευρωεκλογές, τον Ιούνιο του 2024.

Αξίζει να σημειωθεί, τέλος, ότι πάνω από τρία χρόνια έχουν περάσει από τότε που η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κατέθεσε τις προτάσεις της για τη μεταρρύθμιση του Συμφώνου Μετανάστευσης και Ασύλου της ΕΕ, τον Σεπτέμβρη του 2020.