Toυ Δημήτρη Παπαδάκη
Σε περίπου δύο εβδομάδες, αν δεν δοθεί άλλη παράταση, η Επιτροπή Αναθεώρησης του Συντάγματος θα καταθέσει στην Ολομέλεια της Βουλής την εισήγησή της επί των αναθεωρητέων διατάξεων του Συντάγματος. Το πώς ακριβώς θα «κλείσουν» οι διατάξεις στου Συντάγματος στα αναθεωρητέα άρθρα έχει ιδιαίτερη σημασία, όμως η «μεγάλη εικόνα» είναι άλλη… Για παράδειγμα, συμφωνούν τα κόμματα στην αποσύνδεση της εκλογής του Προέδρου της Δημοκρατίας από τη διάλυση της Βουλής, όμως διαφωνούν στο πως ακριβώς θα γίνεται η εκλογή του. Το βασικό εδώ είναι πως συμφωνήσαμε ότι είναι διακοσμητικός ο ρόλος του και η διαδικασία εκλογής του έχει προφανώς μικρότερη σημασία.
Η αναθεώρηση αυτή θα είναι η τέταρτη ουσιαστικά αναθεώρηση του Συντάγματος του 1975 και θα είναι και αυτή, όπως και η προηγούμενη του 2008, μια περιορισμένης έκτασης και εμβέλειας αναθεώρηση. Ουσιαστική και μεγάλη παρέμβαση στο Σύνταγμα έχει να συμβεί από την αναθεώρηση του 2001. Σχεδόν λοιπόν δύο δεκαετίες από αυτή την αναθεώρηση και δέκα χρόνια μετά την χρεοκοπία της χώρας, θα περίμενε κανείς και το πολιτικό σύστημα να έχει γίνει πιο σοφό, αλλά κυρίως οι πολίτες να έχουν αντιληφθεί την ανάγκη αλλαγών ασκώντας την ανάλογη πίεση. Δυστυχώς όμως τίποτα από τα δύο δεν έχει συμβεί.
Μιας και σε λίγο θα εορτάσουμε τα 200 χρόνια από την Επανάσταση του 1821, ας θυμηθούμε ότι οι Έλληνες της Επαναστατικής Περιόδου έκαναν Εθνοσυνελεύσεις και υιοθέτησαν ό,τι πιο μοντέρνο κυκλοφορούσε σε επίπεδο συνταγματικού χάρτη, εμπνευσμένοι από την Αμερικανική και Γαλλική Επανάσταση. Σήμερα όμως το ελληνικό Σύνταγμα είναι εν πολλοίς αναχρονιστικό και πηγή πολλών εκ των κακοδαιμονιών της χώρας. Δεν είναι μόνο το ζήτημα της απαγόρευσης των ιδιωτικών πανεπιστημίων ή το άρθρο 86, που σκανδαλωδώς παραγράφει σύντομα τα αδικήματα που τελέστηκαν από υπουργούς κατά την άσκηση των καθηκόντων τους.
Θα πρέπει κάποια στιγμή να δούμε τα προβλήματα που γεννά το ίδιο Σύνταγμα στον πυρήνα που πολιτεύματος. Η διάκριση και η ανεξαρτησία των εξουσιών (εκτελεστική, νομοθετική, δικαστική) καταστρατηγείται από το ίδιο το Σύνταγμα! Η ηγεσία της Δικαιοσύνης διορίζεται από την Κυβέρνηση και αυτό προβλέπεται στο Σύνταγμα. Όταν η ηγεσία της Δικαιοσύνης διορίζεται από την Κυβέρνηση δεν μπορεί να είναι ανεξάρτητη. Επίσης η εκτελεστική και η νομοθετική ουσιαστικά συγκεντρώνονται στο ίδιο πρόσωπο: στον άνθρωπο που εκλέγεται βουλευτής για να νομοθετεί και ταυτόχρονα γίνεται και υπουργός. Το πολιτικό σύστημα όμως δεν συζητά για το ασυμβίβαστο βουλευτή-υπουργού, ούτε για χωριστές εκλογές για την Κυβέρνηση (εκτελεστική εξουσία) και τη Βουλή (νομοθετική εξουσία). Όλες οι εξουσίες ουσιαστικά συγκεντρώνονται στο πολιτικό σύστημα. Είναι χαρακτηριστική η περίπτωση του Πρωθυπουργού, αφού αυτός ελέγχει το κόμμα, την κυβέρνηση, τη βουλή και διορίζει την ηγεσία της Δικαιοσύνης χωρίς να ελέγχεται από κανέναν. Και ας κάνουμε την αντιδιαστολή με τα λεγόμενα checks and balances του Αμερικανικού Συντάγματος.
Τα κόμματα -λέει το Σύνταγμα- πως είναι πυλώνες της Δημοκρατίας. Βάσει αυτού η λειτουργία τους έχει σοβαρές συνέπειες για την λειτουργία του πολιτεύματος. Όμως τα πολιτικά κόμματα στην Ελλάδα λειτουργούν με όρους ιδιοκτησίας και διοικούνται από τους αρχηγούς, οι οποίοι καθορίζουν την ηγετική ομάδα, διαγράφουν πρόσωπα και διαλύουν όργανα που δεν τους είναι αρεστά. Υπό αυτές τις συνθήκες, θέσεις στα κόμματα υπάρχουν ως επί το πλείστον μόνο για αφισοκολλητές… Για να μην αναφερθεί κανείς στα οικονομικά των κομμάτων, που θα έπρεπε να προβλέπεται ο υποχρεωτικός έλεγχος των οικονομικών των πολιτικών κομμάτων από την Δικαιοσύνη χωρίς κανένα τραπεζικό ή άλλο απόρρητο…
Ο πυρήνας των προβλημάτων, που παράγει το ίδιο το Σύνταγμα είναι στα δικτατορικού τύπου προνόμια για το πολιτικό σύστημα. Σε αυτά το πολιτικό σύστημα δεν είναι διατεθειμένο να κάνει… παραχωρήσεις…
agrinioculture.gr
