Η Γαλλία ζει μια ιστορική στιγμή που δύσκολα μπορεί να περιγραφεί μόνο ως πολιτική, οικονομική ή κοινωνική κρίση. Είναι η σύμπτωση πολλών κρίσεων μαζί – πολιτικής, κοινωνικής, θεσμικής και δημοσιονομικής – που καθιστούν την παρούσα συγκυρία εξαιρετικά εύθραυστη.
Σύμφωνα με ανάλυση του BBC, η διάλυση της Εθνοσυνέλευσης από τον Εμανουέλ Μακρόν, το καλοκαίρι του 2024, υπήρξε ένα ριψοκίνδυνο στοίχημα που αποδείχθηκε καταστροφικό.
Το νέο κοινοβούλιο δεν ενίσχυσε την εκτελεστική εξουσία· αντίθετα, παγίωσε έναν τριμερή κατακερματισμό. Κέντρο, αριστερά και ακροδεξιά αλληλοεξουδετερώνονται, εμποδίζοντας κάθε κυβερνητική πλειοψηφία.
Αυτό είχε ως αποτέλεσμα μέσα στον τελευταίο ενάμιση χρόνο ο Μακρόν να έχει διορίσει πέντε πρωθυπουργούς.
Πολιτική κρίση – Επικίνδυνη στασιμότητα
Η περίπτωση του Φρανσουά Μπαϊρού έδειξε ξεκάθαρα τα όρια του συστήματος.
Η εμμονή του στην περικοπή δαπανών για τη σταθεροποίηση του χρέους, όσο ορθολογική κι αν φαινόταν σε τεχνοκρατικό επίπεδο, αγνόησε την πολιτική πραγματικότητα: μια κοινωνία που αντιστέκεται σε κάθε περικοπή κοινωνικών κεκτημένων, και μια Εθνοσυνέλευση έτοιμη να ανατρέψει κάθε πρωθυπουργό που δεν μπορεί να εξασφαλίσει ισορροπίες.
Ο νέος πρωθυπουργός Σεμπαστιάν Λεκορνί καλείται ουσιαστικά να λειτουργήσει ως διαμεσολαβητής.
Όμως το πρόβλημα δεν είναι μόνο οι αριθμοί της πλειοψηφίας· είναι η ίδια η εξάντληση του γαλλικού κοινωνικού συμβολαίου.
Για δεκαετίες, η Γαλλία συντηρούσε την κοινωνική ειρήνη μέσω αυξημένων δημόσιων δαπανών.
Σήμερα, με χρέος άνω του 114% του ΑΕΠ, αυτό το μοντέλο δεν είναι βιώσιμο. Ωστόσο, καμία πολιτική δύναμη δεν θέλει να χρεωθεί το πολιτικό κόστος των μεταρρυθμίσεων που απαιτούνται.
Το αποτέλεσμα είναι μια επικίνδυνη στασιμότητα: ένα κράτος που χρειάζεται αλλαγή, αλλά δεν μπορεί να την υλοποιήσει· μια κοινωνία που φοβάται την κατάρρευση, αλλά αντιστέκεται σε κάθε βήμα προσαρμογής· και μια πολιτική τάξη που εγκλωβίζεται ανάμεσα στις πιέσεις της ακροδεξιάς και της ριζοσπαστικής αριστεράς.
Τα οικονομικά προβλήματα
Η προοπτική προσφυγής στο ΔΝΤ, αν και ακόμη θεωρείται ακραίο σενάριο, υπογραμμίζει το βάθος της κρίσης εμπιστοσύνης.
Αν οι αριθμοί παραμείνουν ανεξέλεγκτοι, η Γαλλία κινδυνεύει να χάσει τον οικονομικό της αυτοπροσδιορισμό, με ανυπολόγιστες πολιτικές συνέπειες.
Κοινωνική κρίση
Την προηγούμενη Πέμπτη, η Γαλλία «παρέλυσε», όταν χιλιάδες πολίτες βγήκαν στους δρόμους για να διαμαρτυρηθούν για τα μέτρα λιτότητας που σχεδιάζει να φέρει προς ψήφιση η νέα κυβέρνηση του Σεμπαστιάν Λεκορνί.
Περισσότεροι από ένα εκατομμύριο άνθρωποι σε ολόκληρη τη Γαλλία συμμετείχαν στις διαδηλώσεις που διοργανώθηκαν σήμερα από τις οκτώ συνδικαλιστικές ενώσεις της χώρας, σε μια προσπάθεια να επηρεάσουν τις δημοσιονομικές επιλογές του νέου πρωθυπουργού, ανακοίνωσε το συνδικάτο CGT.
Αυτός ο αριθμός είναι μεγαλύτερος από εκείνον της τελευταίας μεγάλης κινητοποίησης κατά της συνταξιοδοτικής μεταρρύθμισης, τον Ιούνιο του 2023, όπου είχαν λάβει μέρος 900.000 άνθρωποι, σύμφωνα με την ίδια συνδικαλιστική ένωση.
Το υπουργείο Εσωτερικών με τη σειρά του ανέφερε ότι στους δρόμους βγήκαν περισσότεροι από μισό εκατομμύριο άνθρωποι, οι 55.000 εξ αυτών στο Παρίσι.
Σημειώνεται ότι στις διαδηλώσεις συνελήφθησαν 181 άτομα, συμπεριλαμβανομένων 31 στο Παρίσι, ενώ 11 μέλη των δυνάμεων ασφαλείας τραυματίστηκαν ελαφρά.
Τι μέλλει γενέσθαι
Σε τελική ανάλυση, η κρίση στη Γαλλία δεν είναι απλώς μια σύγκρουση των πολιτικών και κοινωνικών φορέων για τον προϋπολογισμό και κατ’ επέκταση για την οικονομία.
Είναι μια κρίση στρατηγικής κατεύθυνσης: πώς μια μεγάλη ευρωπαϊκή δύναμη θα επαναπροσδιορίσει το κοινωνικό της μοντέλο στον 21ο αιώνα, χωρίς να θυσιάσει, ούτε τη δημοσιονομική της αξιοπιστία, ούτε τη δημοκρατική της νομιμοποίηση.
Η απάντηση σε αυτό το ερώτημα θα καθορίσει όχι μόνο το μέλλον του Εμανουέλ Μακρόν και των διαδόχων του, αλλά και τη σταθερότητα ολόκληρης της Ευρώπης.
