Στις 8 Σεπτεμβρίου ο πρωθυπουργός της Γαλλίας, Φρανσουά Μπαϊρού, θα θέσει την κυβέρνησή του σε ψήφο εμπιστοσύνης στην Εθνοσυνέλευση. Τι θα συμβεί αν η κυβέρνηση καταψηφιστεί;
Τι μέλλει γενέσθαι με τον Προϋπολογισμό του 2026; Μπορεί ο Εμανουέλ Μακρόν να προχωρήσει σε διάλυση της Εθνοσυνέλευσης; Ακολουθεί αναλυτική παρουσίαση των σεναρίων.
Η διαδικασία της ψήφου εμπιστοσύνης
Ο Φρανσουά Μπαϊρού θα παρουσιάσει εκ νέου τις βασικές κατευθύνσεις της δημοσιονομικής του πολιτικής στη Γαλλική Εθνοσυνέλευση. Θα ακολουθήσει συζήτηση και στη συνέχεια ψηφοφορία, βάσει του άρθρου 49, παράγραφος 1 του Γαλλικού Συντάγματος – της 5ης Γαλλικής Δημοκρατίας. Για να καταψηφιστεί η κυβέρνηση, αρκεί η απόλυτη πλειοψηφία των ψηφισάντων, μια διαδικασία σαφώς πιο «ριψοκίνδυνη» από το περιβόητο άρθρο 49.3, το οποίο απαιτεί τουλάχιστον 289 ψήφους κατά της κυβέρνησης.
Αν η κυβέρνηση κερδίσει την ψήφο εμπιστοσύνης, θα έχει ουσιαστικά το πράσινο φως για το σχέδιο μείωσης του ελλείμματος. Αντίθετα, αν χάσει, ο Μπαϊρού θα αναγκαστεί –σύμφωνα με το άρθρο 50 του Συντάγματος– να υποβάλει την παραίτηση της κυβέρνησής του στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας.
Με δεδομένο ότι ακροδεξιά και αριστερά κόμματα έχουν ήδη ταχθεί κατά, το ισοζύγιο φαίνεται αρνητικό για τον πρωθυπουργό: 264 ψήφοι έναντι μόλις 210 υπέρ του κυβερνητικού στρατοπέδου (Renaissance, Ρεπουμπλικάνοι, MoDem και Horizons).
Οι περικοπές που έχουν ανακοινωθεί
Ο Μπαϊρού έχει ήδη προαναγγείλει ένα σκληρό πακέτο δημοσιονομικών μέτρων, με στόχο τη μείωση του ελλείμματος κάτω από το 3% του ΑΕΠ μέχρι το 2027. Μεταξύ των μέτρων περιλαμβάνονται περιορισμοί στις δημόσιες δαπάνες υγείας και παιδείας, περικοπές στις επιδοτήσεις καυσίμων, καθώς και σταδιακή μείωση ορισμένων κοινωνικών επιδομάτων. Οι εξαγγελίες αυτές έχουν προκαλέσει αντιδράσεις σε συνδικάτα και κοινωνικούς φορείς, που προειδοποιούν ότι οι χαμηλότερες εισοδηματικές τάξεις θα επωμιστούν το μεγαλύτερο βάρος της προσαρμογής. Το σύνολο των περικοπών ξεπερνά τα 44 δισεκατομμύρια ευρώ και ο Πρωθυπουργός Μπαϊρού με δύο διαγγέλματα σε 48 ώρες έχει θέσει το διακύβευμα των επόμενων 13 ημερών στο λιτό αλλά περιεκτικό «χάος ή ευθύνη».
Αν πέσει η κυβέρνηση
Σε περίπτωση καταψήφισης, η κυβέρνηση περιορίζεται στα τρέχοντα καθήκοντα μέχρι τον διορισμό νέου πρωθυπουργού από τον Εμανουέλ Μακρόν. Ανάλογη περίπτωση έχει σημειωθεί μόλις δύο φορές στην Πέμπτη Γαλλική Δημοκρατία: το 1962 με τον Ζορζ Πομπιντού και τον Δεκέμβριο του 2024 με την πτώση της κυβέρνησης Μπαρνιέ.
Ο Πρόεδρος έχει τότε δύο επιλογές: είτε να διαλύσει την Εθνοσυνέλευση οδηγώντας σε νέες εκλογές, είτε να ορίσει νέο πρωθυπουργό με το ίδιο κατακερματισμένο κοινοβούλιο –μια λύση που θα καθιστούσε και τον επόμενο κυβερνητικό σχηματισμό ευάλωτο σε πρόταση μομφής.
Το κίνημα της 10ης Σεπτεμβρίου
Στο μεταξύ, σωματεία και κοινωνικά κινήματα έχουν καλέσει σε πανεθνική κινητοποίηση για τις 10 Σεπτεμβρίου, δύο ημέρες μετά την κρίσιμη ψηφοφορία. Οι διαδηλώσεις αναμένεται να εστιάσουν ακριβώς στις προαναγγελθείσες περικοπές και να δώσουν συνέχεια στο κλίμα κοινωνικής δυσαρέσκειας. Πολλοί αναλυτές συγκρίνουν το νέο κύμα κινητοποιήσεων με το κίνημα των «Κίτρινων Γιλέκων» του 2018: όπως τότε, έτσι και τώρα, ο σπινθήρας είναι η αίσθηση οικονομικής αδικίας και κοινωνικής πίεσης στα νοικοκυριά της μεσαίας και εργατικής τάξης. Αν και οι οργανωτές προσπαθούν να αποφύγουν την αυθόρμητη και κατακερματισμένη μορφή που χαρακτήρισε τις διαδηλώσεις του 2018, η δυναμική της οργής δείχνει να αναβιώνει.
Το μέλλον του Προϋπολογισμού 2026
Η πτώση της κυβέρνησης θα σήμαινε αυτόματα την απόρριψη του σχεδίου προϋπολογισμού. Ο νέος πρωθυπουργός θα έχει τη δυνατότητα να καταθέσει νέο κείμενο στη Βουλή. Αν, ωστόσο, δεν σχηματιστεί κυβέρνηση μέχρι το τέλος του 2025, το απερχόμενο σχήμα θα μπορούσε να προτείνει ειδικό νόμο για παράταση του προϋπολογισμού 2025.
Σε περίπτωση απόρριψης και αυτού του μηχανισμού, η Γαλλία θα βρισκόταν σε μια πρωτόγνωρη κρίση «shutdown», αντίστοιχη με τα αμερικανικά δεδομένα, όπου το κράτος μένει χωρίς εγκεκριμένο προϋπολογισμό. Σε μια τέτοια ακραία –αλλά απίθανη– περίπτωση, ο Πρόεδρος θα μπορούσε να επικαλεστεί το άρθρο 16 του Συντάγματος, που του επιτρέπει να λαμβάνει αποφάσεις χωρίς κοινοβουλευτική έγκριση.
Οι επιλογές Μακρόν
Σε περίπτωση που η κυβέρνηση Μπαϊρού καταψηφιστεί, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας έχει τρεις βασικές επιλογές: πρώτον, να διαλύσει την Εθνοσυνέλευση και να προκηρύξει πρόωρες βουλευτικές εκλογές, δημιουργώντας νέα πολιτική δυναμική για τον διορισμό επόμενου πρωθυπουργού. Δεύτερον, να διορίσει νέο πρωθυπουργό με το ίδιο κοινοβουλευτικό ισοζύγιο, αντιμετωπίζοντας ωστόσο τον κίνδυνο συνεχούς πολιτικής αστάθειας και πρότασης μομφής. Τρίτον, σε ακραίες συνθήκες, να επικαλεστεί το άρθρο 16 του Συντάγματος για προσωρινή λήψη αποφάσεων με ευρείες εξουσίες, διασφαλίζοντας τη λειτουργία του κράτους έως ότου αποκατασταθεί η κοινοβουλευτική σταθερότητα.
Πηγή: protothema.gr
